Postać HERODOT biografia

Kim był HERODOT co zrobił: o k . 4 8 5 - o k . 4 2 4 przed naszą erą Ten grecki podróżnik i historiograf regularnie nazywany jest "ojcem historii". Nie to jest do końca dokładne ustalenie. Już przedtem, na przełomie VI i V w. przed naszą erą pojawiały się utwory historiograficzne, a właściwie kronikarskie (Grecy nazywali takich pisarzy logografami). Ich autorzy łączyli jednak nadal, jak w mitach, wątki baśniowe z realistycznymi. Do jednych z pierwszych logografów zaliczał się Hekatajos z Miletu; niestety, jakiekolwiek jego teksty się nie zachowały. Dopiero dzieło Herodota, pochodzącego z Halikarnasu (dziś Bodrum, w Turcji), przetrwało do naszych czasów. Nie posiadamy precyzyjnych informacji biograficznych o samym autorze. W młodości spory wpływ wywarł na niego zapewne stryj - Panyassis, którego dzieła epickie nie zachowały się, a był on nieraz porównywany z samym Homerem. Dorastając w greckiej kolonii w Jonii, Herodot obserwował z bliska Imperium Perskie, co potem pozwoliło mu sumiennie opisać konflikt grecko-perski w V w. przed naszą erą , z niezłą znajomością perskich obyczajów. Z rodzinnego Halikarnasu dotarł na początku na Samos, a później, w 445 r. przed naszą erą , do ówczesnego centrum helleńskiej kultury - Aten, w momencie największego rozkwitu tego miasta. Był zaprzyjaźniony z Peryklesem i Sofoklesem. Podejmował liczne i długie podróże, nie tylko po południowej Europie, lecz również do krańców znanego wówczas Grekom świata: do Azji, Afryki. W 444 r. przed naszą erą wziął udział w założeniu ateńskiej kolonii - Turioi w Italii, gdzie zapewne wstępnie osiadł i napisał w nowojońskim dialekcie własne Dzieje (grec. Historiai). Stosunki co do miejsca jego zgonu są sprzeczne. Przeważnie uważane jest, iż zmarł w Turioi, lecz wg części przekazów miałaby to być jednak macedońska Pella. Treścią Dziejów Herodota, które w Bibliotece Aleksandryjskiej podzielono na 9 ksiąg, są kolejno losy: Lidii, Persji, wojny grecko-perskie, a również opisy różnych państw i ludów, między innymi: Egiptu, Scytów, Babilonii, Tracji i Libii, które ten grecki historyk lub sam poznał, lub zebrał o nich zasłyszane stosunki. O jego żywym zainteresowaniu wszystkim tym, co widział i słyszał, bez typowego dla Hellenów przekonania o wyższości nad "barbarzyńcami", świadczy na przykład epizod związany z królem Persji, Dariuszem I Ogromnym, który ukazuje, jak różnorodny jest świat wierzeń. Wg przekazu zawartego w trzeciej księdze Dziejów perski "władca królów" miał w przededniu wojen z Grekami wezwać wszystkich Hellenów znajdujących się na dworze władcy i zapytać ich, za jaką sumę pieniędzy byliby oni gotowi zjeść zwłoki swoich ojców. Ci odpowiedzieli, iż nie ma takiej ceny. Wtedy wezwał Dariusz pewne plemię hinduskie, zjadające zwłoki, i zapytał tych natomiast, za jaką cenę zgodziliby się spalić zwłoki swoich ojców. Na to natomiast Hindusi podnieśli krzyk rozpaczy, błagając króla, aby porzucił takie bezbożne żądanie. Herodot miał, prócz ciekawości świata, niewątpliwy talent epicki, potrafił przekazywać barwny obraz ludów i krajów, gdzie gościł. Niegdyś podawana w niepewność wiarygodność jego opisów, dzisiaj poprzez historyków oceniana jest bardzo wysoko. Nie tylko nie sprzeniewierzył się, lecz wręcz narzucił kolejnym pokoleniom badaczy przeszłości zasadę obiektywizmu, którą ujął we wstępie do swojego dzieła następująco: "Herodot z Halikarnasu przedstawia tu wyniki swych badań, tak aby ani dzieje ludzkie z biegiem czasu nie zatarły się w pamięci, ani ogromne i podziwu godne dzieła, jakich bądź Hellenowie, bądź barbarzyńcy dokonali, nie przebrzmiały bez echa, pomiędzy innymi, szczególnie wyjaśniając, dlaczego oni nawzajem ze sobą wojowali" (przekł. S. Hammer). (RK)