Postać HENRYK BRODATY biografia

Kim był HENRYK BRODATY co zrobił: o k . 1 1 6 8 -1 2 3 8 Książę śląski, krakowski i wielkopolski; był synem Bolesława Wysokiego, księcia śląskiego. Jego żoną została Jadwiga, (święta od 1267), córka Bertolda, hrabiego Andechs i margrabiego Istrii. Start jego rządów nie był szczęśliwy, bo już w 1202 r. zaatakował go stryj, Mieszko Plątonogi, który zajął mu ziemię opolską. Henryk związał się w dalszym ciągu z Władysławem Laskonogim, księciem wielkopolskim, któremu oddał ziemię lubuską w zamian za ziemię kaliską. Kiedy jednak w 1206 r. w Wielkopolsce wybuchł bunt przeciw Laskonogiemu wzniecony poprzez jego bratanka, Władysława Odonica, wspieranego poprzez arcybiskupa Henryka Kietlicza, który domagał się ojcowizny, a więc ziemi kaliskiej, Henryk Brodaty oddał mu sporne terytorium.Większą rolę książę śląski rozpoczął odgrywać, kiedy arcybiskup Kietlicz stracił wpływy polityczne w Polsce i rozpadła się - popierana poprzez niego - koalicja książąt młodszych: Leszka Białego, Konrada Mazowieckiego, Kazimierza opolskiego i Władysława Odonica. W 1217 r. w Dankowie zawarł sojusz z Leszkiem Białym, księciem krakowskim, a rok potem w Sądowlu z Laskonogim. Największym przedsięwzięciem sojuszu trzech książąt były wspólne krucjaty do Prus w 1222 i 1223 r.; Henryk Brodaty odegrał w nich czołową rolę. Mimo dużego wysiłku militarnego wyprawy nie powstrzymały jednak agresji pruskiej na Mazowsze. Próbowano więc zabezpieczyć granicę, rozmieszczając w ziemi chełmińskiej garnizony rycerskie, jednak w 1224 r. ta wspólna dla całej Polski "stróża" rozsypała się. Gdyż za niepowodzenia obwiniono rycerzy z rodu Gryfitów, to ich dosięgły represje, zarówno w Małopolsce, jak i na Mazowszu. Wykorzystał to Henryk Brodaty, który namówiony poprzez Gryfitów najechał Kraków latem 1225 r. Książę zajął miasto, lecz po kilku dniach musiał się wycofać. Pod Krakowem, nad rzeczką Dłubnią, doszło jednak do porozumienia ze ścigającymi go Leszkiem Białym i Konradem Mazowieckim. Wszystko wskazuje na to, iż wtedy właśnie książę śląski podsunął Konradowi pomysł zabezpieczenia Mazowsza od strony pruskiej przez osadzenie na pograniczu Krzyżaków. Rok 1227 przyniósł gwałtowny zwrot w wewnętrznej sytuacji w Polsce, kiedy na wiecu książąt w Gąsawie zamordowany został Leszek Biały poprzez ludzi Świętopełka pomorskiego. Hen-ryk Brodaty, który wraz z księciem krakowskim przebywał rankiem feralnego dnia w łaźni, został ciężko ranny. Ocalał tylko dzięki rycerzowi Peregrynowi z Wezenborga, który przed ciosami zasłonił go własnym ciałem. Wydarzenia te zapoczątkowały walki o Kraków, bo możni krakowscy odrzucili kandydaturę Konrada Mazowieckiego do rządów opiekuńczych nad Bolesławem Wstydliwym, synem Leszka, i wiosną 1228 r. oddali tron Władysławowi Laskonogie-mu. Gdyż jednak w Wielkopolsce wybuchł bunt Odonica, Laskonogi przekazał rządy w Krakowie Henrykowi, jako swemu namiestnikowi, a sam ruszył walczyć z bratankiem. Książę śląski już latem tego roku dzielnie bronił Niewiele-polski przed Konradem i pokonał go pod grodem w Skale, który wzniósł koło Krakowa. Kiedy w 1230 r. zmarł Kazimierz, książę opolski, Henryk, jako najbliższy krewny, narzucił swą opiekę wdowie i jej nieletnim synom, Mieszkowi i Władysławowi, i przejął rządy w księstwie. Rok potem zmarł natomiast Laskonogi, który przed śmiercią uznał Henryka Brodatego za swego dziedzica w Krakowie i w Wielkopolsce. W tej sytuacji doszło do wznowienia walk z Konradem, lecz ponownie wygrał je książę śląski. Henryk porozumiał się w tym czasie z Grzymisławą i Bolesławem Wstydliwym, którym oddał Sandomierszczyznę, lecz z zachowaniem swojego zwierzchnictwa. Ostatnim nabytkiem Henryka Brodatego była Wielkopolska. W latach 1233-1234 na wezwanie części tamtejszego rycerstwa Brodaty wspólnie z synem Henrykiem Pobożnym wkroczyli do dzielnicy i opanowali tereny na lewym brzegu Warty. Imponująca była także działalność gospodarcza Henryka, w szczególności na Śląsku, gdzie prowadził planową akcję kolonizacyjną (na prawie niemieckim), raczej obok Złotoryi, Lwówka, Bolesławca i na Pogórzu Sudeckim; podjął również kolonizację Podhala w Małopolsce. Za czasów Henryka we Wrocławiu, w Legnicy i Krośnie powstały murowane rezydencje książęce; wspólnie z małżonką fundował również klasztory Cysterek w Trzebnicy (1202) i Cystersów w Henrykowie (1222). Rozległe władztwo Henryka Brodatego rozpadło się na dzielnice wraz ze śmiercią jego syna, Henryka Pobożnego, który zginął w bitwie pod Legnicą w 1241 r. (JS)