Postać GIUSEPPE GARIBALDI biografia

Kim był GIUSEPPE GARIBALDI co zrobił: 4 lipca 1 8 0 7 - 2 czerwca 1 8 8 2 Urodził się w Nicei, w rodzinie genueńskiego marynarza. Razem z ojcem pracował na morzu. W 1833 r. wstąpił do organizacji Młode Włochy, kierowanej poprzez G. Mazziniego. Jej celem była walka o niepodległe, zjednoczone i republikańskie Włochy. Po niecelnym stworzeniu w Sabaudii wyjechał na emigrację (1834). Krótko przebywał we Francji i Tunezji. W latach 1836-1842 walczył w Ameryce Południowej. Początkowo brał udział w stworzeniu w Rio Grande do Sul przeciwko cesarzowi Brazylii, a w dalszym ciągu w Urugwaju walczył przeciwko dyktatorowi Argentyny. W momencie Wiosny Ludów wrócił do Włoch. Poparł króla Sardynii (Piemontu), Karola Alberta. Walczył z Austriakami na czele ochotniczych oddziałów w okolicach Bergamo. Po klęsce Karola Alberta pod Custozzą (1848) organizował działalność partyzancką w Alpach. W 1849 r. walczył w obronie Republiki Rzymskiej z wojskami francuskimi i Królestwa Neapolu. Mimo iż odnosił sukcesy, G. Mazzini nie zgodził się na powierzenie mu naczelnego dowództwa. Po klęsce Republiki Rzymskiej chciał przedostać się do Republiki św. Marka (Wenecja). Po walkach z Austriakami przekroczył granicę Królestwa Sardynii. Ponownie włączył się do walki o zjednoczenie Włoch w II połowie lat pięćdziesiątych. Od 1857 r. był czołowym działaczem Narodowego Stowarzyszenia Włoskiego. Poparło ono ideę zjednoczenia Włoch poprzez dynastię sabaudzką, wysuniętą poprzez premiera C. Cavoura, głosząc hasło: "Włochy i Wiktor Emanuel". Pomimo republikańskich przekonań uznał, iż niepodległość jest celem głównym. W 1859 r. zaczął tworzenie ochotniczego zaciągu. Po wybuchu wojny Piemontu i Francji z Austrią dowodził oddziałami strzelców alpejskich. Po zdobyciu Brescii popadł w konflikt z C. Cavourem. Wycofał się na wyspę Caprerę. W maju 1860 r. zorganizował 1200 ochotników, którzy z portu Quarto pod Genuą wypłynęli na Sycylię - tak zwany la spedizione del mille (wyprawa tysiąca albo wyprawa tysiąca czerwonych koszul). Po wylądowaniu na Sycylii ogłosił się w imieniu króla Wiktora Emanuela dyktatorem Sycylii. Zajął Palermo, lecz dopiero ogłoszenie radykalnych reform socjalnych, między innymi o podziale ziemi, wywołało jego poparcie. Pokonał wojska Franciszka II pod Calatafimi i nad Valturno. Po zdobyciu Neapolu ogłosił się dyktatorem byłego Królestwa Obojga Sycylii. W listopadzie 1860 r. towarzyszył Wiktorowi Emanuelowi w uroczystym wkroczeniu do Neapolu. Przedtem złożył na jego ręce własną dyktaturę. C. Cavuor, obawiając się jego radykalizmu społecznego, doprowadził do odsunięcia rewolucjonisty. W 1862 r. Garibaldi wrócił z Caprery. Chciał zbrojnie przyłączyć do Włoch Rzym i Wenecję. Wyruszył z Sycylii na Rzym pod hasłem: "Rzym lub zgon". Była to akcja samodzielna, bez zgody rządu włoskiego. Wysłane wojska rządowe zmusiły go do rezygnacji z tego pomysłu. Ciężko ranny został odwieziony na Caprerę. Do walki wrócił w 1866 r. W czasie wojny austriacko-pruskiej Włochy stanęły po stronie Prus. Gari- baldi na czele ochotników alpejskich zajął południową część Tyrolu. Po zakończeniu wojny tereny te zostały oddane Austrii, lecz na mocy pokoju do Włoch przyłączono Wenecję. W 1867 r. ponownie wrócił do idei zajęcia Rzymu. Na kongresie Ligi Wolności i Pokoju zapowiedział wyprawę na Kraj Kościelne. Pomimo aresztowania poprzez rząd włoski, uciekł z więzienia. W październiku 1867 r. wyruszył na Rzym. Jego ekspedycja została pokonana pod Mentoną poprzez wojska papieskie i francuskie. W okresie wojny francusko-pruskiej (1870-1871) zorganizował ochotnicze oddziały, które walczyły w Wogezach z wojskami pruskimi. Był deputowanym do parlamentu francuskiego, a w 1871 r. poparł Komunę Paryską. Od 1871 r. był także deputowanym do parlamentu włoskiego. Od 1876 r. jako włoski generał przeszedł na zasiłek rządowy. W 1880 r. wycofał się z życia politycznego. Zmarł na Capreri. (KM)