Postać FERDYNAND MAGELLAN właśc. Fern?o de Magalh?es lub Fernando de Magallanes biografia

Kim był FERDYNAND MAGELLAN właśc. Fern?o de Magalh?es lub Fernando de Magallanes co zrobił: o k . 1 4 8 0 - 2 1 kwietnia 1 5 2 1Ten portugalski żeglarz był jednym z największych odkrywców epoki odrodzenia. Urodzony w miejscowości Sabrosa, koło Vila Real, od młodości poświęcił się żeglarstwu. W latach 1505-1513 pływał w służbie króla Portugalii, Manuela I, zwanego Szczęśliwym, który planowo wysyłał wyprawy dalekomorskie w celu zdobycia posiadłości zamorskich i rozwinięcia handlu korzeniami i drogocennymi kruszcami. W ten sposób Magellan w młodości odbył wyprawy do Egiptu, Maroka, a nawet do Indii trasą wokół Afryki, znaną od czasu podróży Vasco da Gamy w 1497 r. Dotarł nawet do tak zwany Wysp Korzennych i Malezji. Kiedy jednak popadł w niełaskę u króla Portugalii, w 1517 r. przeszedł na służbę króla Hiszpanii, Karola (późniejszego cesarza Karola V), któremu zaproponował zorganizowanie wyprawy do Wysp Korzennych poprzez Atlantyk, drogą z zachodu na wschód. Na tę myśl naprowadziła go zapewne wykryta poprzez niego nieznana mapa Ameryki Południowej, na której ujście rzeki La Plata mogło być uznane za przejście na Ocean Spokojny. Uzyskał poparcie króla i wyprawa wyruszyła 10 sierpnia 1519 r. Z wyprawy tej już nie wrócił, zginął gdyż w walce z krajowcami w trakcie podróży powrotnej. Jego statek jednak jako pierwszy opłynął kulę ziemską, co przyniosło mu nieśmiertelną sławę. Wyprawa Magellana składała się z 5 karawel ("Trinidad", "San Antonio", "Concepcíon", "Victoria", "Santiago"), o wyporności około 100 ton każda i z załogą liczącą 234 marynarzy i żołnierzy (przewarzająca część stanowili Hiszpanie). W 1520 r. osiągnięto, odpowiednio z planem Magellana, ujście La Platy, lecz nie okazała się ona upragnioną drogą. Magellan postanowił kontynuować wówczas podróż na wschód, mimo narastającego niezadowolenia załogi i ostatecznie buntu, który wybuchł na dwóch statkach (powiodło mu się go stłumić, a przywódców rebelii skazał na zgon). Odkrycie i sforsowanie w październiku 1520 r. cieśniny nazwanej pierwotnie Cieśniną Wszystkich Świętych (potem dopiero Cieśniną Magellana), pozwoliło portugalskiemu żeglarzowi wypłynąć 28 listopada na ocean, który nazwał Morzem Spokojnym (Pacyfikiem). Podróż do Wysp Korzennych w mniemaniu Magellana miała zająć jeszcze tylko jeden miesiąc, w rzeczywistości trwała aż 3 miesiące i dwadzieścia dni, zanim 150 ludzi pod jego dowództwem wylądowało na początku na Wyspach Mariańskich, a w marcu 1521 roku na Filipinach. Magellan po raz pierwszy mógł się porozumieć tam z krajowcami przy udziale tłumacza, którego przywiózł z jednej ze swoich wcześniejszych wypraw. Przy jego pomocy podporządkowywał królowi Hiszpanii następne wyspy i narzucał, początkowo bez oporu, krajowcom wiarę katolicką. Jednak na wyspie Mactan doszło 27 kwietnia 1521 roku do bitwy. W trakcie wycofywania się na statek Magellan, stojąc już w morzu, został na początku zraniony zatrutą strzałą, a później zginął po ugodzeniu go dzidami krajowców w głowę i w udo. Po zgonu kapitana dowództwo przejął dotychczasowy bosman Juan Sebastian Elca?o. On przyprowadził jedyny ocalały statek "Victoria" 6 września 1522 roku do Hiszpanii. Miał wtedy na pokładzie tylko 18 ludzi i 3 krajowców z Indii Wschodnich, lecz ładunek był bezcenny: 26 ton korzeni o ówczesnej wartości rynkowej około 500 złotych dukatów (1 złoty dukat ważył około 3,5 g), co nie tylko pokrywało wydatki wyprawy i utraconych okrętów, lecz również dawało olbrzymi zysk. (RK)