Postać BAAL SZEM TOW właśc. Israel Ben-Eliezer biografia

Kim był BAAL SZEM TOW właśc. Israel Ben-Eliezer co zrobił: 1 7 0 0 -1 7 6 0Był jednym z głównych artystów chasydyzmu, który po niecelnym eksperymencie, jakim był żydowski ruch mesjanistyczny zapoczątkowany poprzez Sabataja Cwi, miał uratować zwolenników judaizmu od katastrofy zagłady narodu w diasporze. Jego biografia nie jest dobrze znana. Urodził się w podolskim miasteczku Okopy św. Trójcy najpierw XVIII w., po okresie prześladowań Żydów w momencie wojen polsko-rosyjskich o Ukrainę. Prawdo-podobnie pochodził z ubogiej, nierabinackiej rodziny. Inicjalnie osierocony, wychowywał się na wydatek i pod opieką miejscowej gminy żydowskiej. Nie posiadał najprawdopodobniej żadnego wykształcenia. Na początku pracował w rytualnej rzeźni, później jako stróż w synagodze. Po zgonu swojej pierwszej żony, w wieku 20 lat opuścił rodzinną miejscowość i udał się na wędrówkę. Osiadł dopiero po powtórnym małżeństwie i został oficjalnie karczmarzem, faktycznie jednak zarządzała tą gospodą żona, a Beszt udawał się do pobliskiego lasu kontemplować przyrodę i wracał do domu tylko na szabat. Równocześnie w swoim otoczeniu coraz bardziej znany był jako jeden z regularnie pojawiających się wówczas tak zwany świętych mężów, odwołujących się w swojej nauce do Kabały (żydowskiego mistycyzmu, regularnie występującego razem z praktykami magicznymi). Beszt rozpoczął także zajmować się wyrabianiem i sprzedażą amuletów i leczeniem ludzi, a również magią. Przypisywano mu zdolność uwalniania chorych od złych duchów. Cechował się przy tym niezwykłą charyzmą. Przebywający w jego otoczeniu mężczyźni i kobiety odczuwali w jego obecności wrażenie znalezienia się w atmosferze świętego uniesienia, w okresie którego regularnie dochodziło do cudownych uleczeń. Późniejsza tradycja chasydzka przypisuje dokonywanie Israelowi ben-Eliezerowi nawet cudów. Wówczas to przybrał również swe nowe imię Baal Szem Tow (w skrócie Beszt - Pan Dobrego Imienia). Z czasem w jego otoczeniu znaleźli się na stałe uczniowie podążający do niego z różnych stron świata i tworzący grono współwyznawców - chasydów (pobożnych, bogobojnych). Wtedy także zaczęto Israela ben-Eliezera nazywać cadykiem. W interpretacji chasydów cadyk nie był mesjaszem, a tylko osobą posiadającą szczególne możliwości odczuwania więzi z Bogiem. W przeciwieństwie od mesjasza cadyków mogło być ponadto wielu. Także forma modlitwy proponowana poprzez Beszta była nowatorska. Miała bazować na przełamaniu rzeczywistości i osiąganiu komunikacji ze światem boskim. Praktycznie chasydzi wpatrywali się w litery modlitewnika, aż do chwili kiedy przeniknie się przez znaki do boskiej istoty ("wchodzenie w niebiańskie komnaty"). Edukacja Israela ben-Eliezera stała się fundamentem ukształtowania odrębnej ekipy żydowskiej zwanej chasydami. Od początku byli oni atakowani poprzez zwolenników wiernych tradycji talmudycznej, tak zwany żydów ortodoksyjnych. Od chasydów odstręczały pozostałych żydów ceremonie i formy modlitwy, gdyż ci pierwsi lekceważyli ceremoniał synagogi. Tworzyli swoje, odrębne domy modlitwy, gdzie zbierali się ubrani w charakterystyczne stroje z szerokimi futrzanymi kołnierzami. W trakcie modlitw regularnie wznosili głośne okrzyki, klaskali, tańczyli rytmicznie, popadając w swoisty trans, który miał być symbolem zbliżenia do Boga. Kierowali się tutaj zaleceniem pozostawionym poprzez Israela ben-Eliezera: "Tylko zwyczajni ludzie myślą, iż Bogu można służyć jeno Torą i modlitwą. Tj. nieprawdą, bo Bogu można służyć czynnościami najzwyklejszymi, jedzeniem, piciem albo wykonywaniem jakiejkolwiek bądź pracy ręcznej". Chasydzi jako osobna ekipa wywodząca się z judaizmu przetrwali, a po Israelu ben-Eliezerze jego edukacji kontynuowało wielu znakomitych cadyków mieszkających na ziemiach polskich, między innymi: Dow Ber i Lewi Izaak z Berdyczowa, Nachman z Bracławia, Aaron z Karlina, Elimelek z Leżajska, Izaak Horowic z Lublina, Naftali z Ropczyc, Izrael z Kozienic czy Jakub Izaak z Przysuchy. (RK)