Co znaczy SOLARIS LEMA:
Stanisław Lem to poeta fantastyczno naukowy, eseista, krytyk i teoretyk literatury, filozof. Wszystkie dziedziny jego twórczości pisarskiej podporządkowane są fantastyce naukowej. Jej najchętniej poświęca zarówno prace krytycznoliterackie, jak i wywody filozoficzne. Natomiast w utworach fantastyczno naukowych, w powieściach i opowiadaniach zawiera własne przemyślenia teoretyczne i filozoficzne.
Początki drogi pisarskiej Lema nie były Proste. Za rzeczywisty jego debiut uważane jest wydaną w 1951 r. powieść Astronauci. Był to czas zdecydowanie nie sprzyjający takiej twórczości, gdyż to czas panującej w zasadzie niepodzielnie doktryny socrealizmu. Podręcznik Lema nie miała z nią prawie nic wspólnego. I czas (XXI w.), i miejsce akcji (inna planeta) stanowiły zerwanie z wytycznymi socrealizmu. Lem nie miał także oparcia w innych utworach. Prawie zapomniane były utwory Stefana Grabińskiego czy trylogia księżycowa Jerzego Żuławskiego. Podręcznik musiała więc walczyć samotnie o uznanie krytyki i w pierwszej kolejności czytelników. Dopiero po przetarciu szlaków poprzez Lema ruszyli inni: Krzysztof Boruń, Andrzej Trepka, Czesław Chruszczewski, Konrad Fiałkowski.
Jednak nie ta pierwsza podręcznik przyniosła Lemowi największą sławę. Książką, która pozostanie wizytówką pisarza i wizytówką polskiej science fiction jest - wydana w dziesięć lat po wspomnianym debiucie - Solaris.
Solaris to powieść fantastyczno naukowa, a więc powieść reprezentująca typ literatury, której świat przedstawiony niezgodny jest z empirią czytelnika, uwiarygodniony dzięki naukowej albo pseudonaukowej podstawie jego funkcjonowania i wieloma metodami upowszedniony, o akcji usytuowanej w przyszłości w relacji do czasu faktycznego odbioru tekstu i mający dlatego optymistyczną albo pesymistyczną wymowę. Jeżeli próbować usytuować Solaris z racji na dominującą tematykę, należałoby umieścić ją w ekipie tak zwany science fiction kontaktowej.
Solaris jest szczytowym osiągnięciem fantastyki naukowej w ogóle, nie tylko polskiej, została przetłumaczona na kilkadziesiąt języków. W Solaris Lem wyraził w pełni swój relacja do współczesnego świata, człowieka, jego możliwości i tego, co dla science fiction konieczne, do edukacji. Lem właśnie w Solaris dał słowo swemu sceptycyzmowi wobec edukacji i jej możliwości. Dla uzyskania odpowiedniego efektu zbudował przewrotnie na kartach powieści nową naukę, którą nazwał solarystyką. Zadbał przy tym bardzo o szczegóły w celu zachowania pozorów pełnej naukowości. Myślący ocean na Solaris został opisany poprzez odwołanie się do biologicznych terminów klasyfikacji Linneuszowej: "Tablica klasyfikacyjna prezentowała kolejno: Typ - Polytheria, Rząd - Syncytialia, Klasa - Metamorpha" (Stanisław Lem, Solaris, "Niezwyciężony"). W tym samym celu wprowadził do powieści cały rozdział, gdzie opisuje historię solarystyki wspólnie z fikcyjnymi nazwiskami badaczy, tytułami dzieł poprzez nich powstałymi i ich streszczeniami (więc w Solaris także należałoby szukać początków uprawianej później poprzez Lema odmiany streszczeń i opinii fikcyjnych utworów na przykład w Doskonałej próżni, Wielkości urojonej, Bibliotece XXI wieku, czy nawet częściowo już w Fantastyce i futurologii). Pozory naukowej dokładności miały także stwarzać ściśle odmierzane dni i godziny, jak choćby we fragmencie dziennika pokładowego jednego z badaczy Solaris. Lecz cały ten sztafaż zastosował Lem po to, aby zrzucić naukę z piedestału, na którym współczesność, w. XX chciały ją postawić. W pierwszej kolejności zawarł w Solaris w wypowiedziach bohaterów i w komentarzu pierwszoosobowego narratora, Krisa Kelvina, sporo gorzkich uwag na temat kryzysu współczesnej edukacji, edukacji, która bez pośpiechu staje się sztuką dla sztuki, przestaje służyć komukolwiek i czemukolwiek, choćby z tego względu, że sami badacze regularnie nie mogą się porozumieć.
Osią tematyczną powieści, wokół której zbudowane są wszystkie wydarzenia, jest właśnie próba porozumienia się z oceanem na Solaris. Trzej badacze: fizyk - Sartorius, cybernetyk - Snaut i psycholog - Kelvin są ostatnimi z niezliczonej rzeszy tych, którzy próbowali zbadać i stwierdzić, czy ocean obdarzony jest świadomością, czy myśli, czy więc można się z nim porozumieć. Tym samym stawia Lem pytanie o granice ludzkiego poznania. Głównym staje się pytanie, czy człowiek może wszystko, czy cały wszechświat da się zgłębić i poznać, czy nie ma granic i barier dla ludzkiej ciekawości poznawczej. Lem wybrał świetny motyw dla takich rozważań. Wszak pytanie, czy istnieje poza Ziemią rozumne życie we wszechświecie i czy człowiek mógłby się z owymi potencjalnymi braćmi w rozumie porozumieć jest jedną z w najwyższym stopniu intrygujących dla człowieka współczesnego zagadek. Właśnie porozumieć, a więc zastosować w pełni swój i ich rozum. Lem podejmuje to pytanie na serio, dlatego ucieka od niedrogich rozwiązań w rodzaju komputera czy komunikatora, który bezproblemowo przekłada wzajem języki stosowane na dwóch światach, co zdarza się niezmiernie regularnie w podlejszej science fiction. Lem zdaje sobie sprawę, że problem wszak tkwi nie w wyrazach, a ściślej nie w znakach kodu, lecz w systemie pojęciowym, jaki wykształcić mogła taka obca cywilizacja. Człowiek na obecnym etapie rozwoju edukacji nie jest w stanie odpowiedzieć na pytanie: czy możliwe jest porozumienie z cywilizacją o niewerbalnym systemie komunikacji lub czy możliwe jest w ogóle porozumienie z jakąkolwiek obcą cywilizacją, uwzględniając zakładaną odmienność mechanizmu pojęć, wynikającą z odmiennych warunków rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego. Lem w Solaris próbuje wykazać, Iż nie zawsze sygnał musi stać się znakiem w pełnym rozumieniu, tzn. nie zawsze intencje nadawcy pokrywają się z właściwą interpretacją u odbiorcy. Nie zawsze więc komunikacja prowadzi do porozumienia w sensie, jakie nadał temu pojęciu znakomity semantyk John Lyons. Wedle niego dochodzi do pełnego, całkowitego, nie zakłóconego, zgodnego z intencjami nadawcy porozumienia jeżeli znaki są równocześnie komunikatywne, ponieważ znaczne dla nadawcy i informatywne, ponieważ znaczne dla odbiorcy. Solaris Lema jest klasycznym odpowiednikiem sceptycyzmu naukowego wobec możliwości człowieka (tu: możliwości porozumienia się z obcą cywilizacją). Odtwarzanie i tworzenie różnorakich kształtów, urządzeń i postaci poprzez ocean stało się dla badaczy informatywne, bo zwróciło ich uwagę na coś, czego wcześniej nie dostrzegali, na świadomą i celową działalność glejowatego tworu, a to pozwoliło sformułować twierdzenie o obdarzeniu oceanu świadomością. Z kolei nadal zupełnie niejasne były intencje oceanu nadawcy. Nie było możliwości, aby skorygować interpretację odbiorcy wedle punktu widzenia nadawcy. Sygnał nie stał się więc znakiem. Lem pokazuje także w Solaris, że granice poznania świata są także granicami poznania samego siebie i dalej, Iż poznanie jest właśnie poprzez to zniekształcone, bo człowiek wszystko skaża swoim antropocentryzmem, nie jest w stanie zaakceptować czegoś całkiem odmiennego. Człowiek nie jest w stanie przyjąć do informacje, Iż jeżeli słoń nie jest ogromną mrówką, to i ocean może być ogromnym mózgiem w ludzkim pojęciu. Dyskusja na temat granic poznania, na temat edukacji i jej możliwości staje się tym samym dyskusją na temat człowieka, istoty człowieczeństwa. Antropocentryzm wszystkich działań ludzkich, egoizm człowieka, który regularnie chce uszczęśliwiać innych wedle własnego pomysłu, objawia się regularnie absolutnym niezrozumieniem owych innych i ich potrzeb.
W ujęciu Lema nie tyle idzie o powstanie naukowej bazy funkcjonowania zbudowanego przezeń świata w wymiarach fizycznych, biologicznych czy chemicznych, nie tyle o odtworzenie fabularne żadnych hipotez naukowych w ich szczegółach, ile o uprawianie filozofii edukacji. Twórczość Lema to nieustanna próba docierania do człowieka.
Lem ściąga naukę z piedestału, Solaris jest odfetyszyzowaniem edukacji, jest wyrazem niewiary w jej wszechmoc. Jest pierwszym i najsilniejszym wyrazem ludzkich niemożności, wyrazem fiaska, które w różnych formach objawiało się w następnych Lemowych powieściach: Powrót z gwiazd, Niezwyciężony, czy wreszcie ostatnie: Fiasko.
(Jolanta Tambor)
Początki drogi pisarskiej Lema nie były Proste. Za rzeczywisty jego debiut uważane jest wydaną w 1951 r. powieść Astronauci. Był to czas zdecydowanie nie sprzyjający takiej twórczości, gdyż to czas panującej w zasadzie niepodzielnie doktryny socrealizmu. Podręcznik Lema nie miała z nią prawie nic wspólnego. I czas (XXI w.), i miejsce akcji (inna planeta) stanowiły zerwanie z wytycznymi socrealizmu. Lem nie miał także oparcia w innych utworach. Prawie zapomniane były utwory Stefana Grabińskiego czy trylogia księżycowa Jerzego Żuławskiego. Podręcznik musiała więc walczyć samotnie o uznanie krytyki i w pierwszej kolejności czytelników. Dopiero po przetarciu szlaków poprzez Lema ruszyli inni: Krzysztof Boruń, Andrzej Trepka, Czesław Chruszczewski, Konrad Fiałkowski.
Jednak nie ta pierwsza podręcznik przyniosła Lemowi największą sławę. Książką, która pozostanie wizytówką pisarza i wizytówką polskiej science fiction jest - wydana w dziesięć lat po wspomnianym debiucie - Solaris.
Solaris to powieść fantastyczno naukowa, a więc powieść reprezentująca typ literatury, której świat przedstawiony niezgodny jest z empirią czytelnika, uwiarygodniony dzięki naukowej albo pseudonaukowej podstawie jego funkcjonowania i wieloma metodami upowszedniony, o akcji usytuowanej w przyszłości w relacji do czasu faktycznego odbioru tekstu i mający dlatego optymistyczną albo pesymistyczną wymowę. Jeżeli próbować usytuować Solaris z racji na dominującą tematykę, należałoby umieścić ją w ekipie tak zwany science fiction kontaktowej.
Solaris jest szczytowym osiągnięciem fantastyki naukowej w ogóle, nie tylko polskiej, została przetłumaczona na kilkadziesiąt języków. W Solaris Lem wyraził w pełni swój relacja do współczesnego świata, człowieka, jego możliwości i tego, co dla science fiction konieczne, do edukacji. Lem właśnie w Solaris dał słowo swemu sceptycyzmowi wobec edukacji i jej możliwości. Dla uzyskania odpowiedniego efektu zbudował przewrotnie na kartach powieści nową naukę, którą nazwał solarystyką. Zadbał przy tym bardzo o szczegóły w celu zachowania pozorów pełnej naukowości. Myślący ocean na Solaris został opisany poprzez odwołanie się do biologicznych terminów klasyfikacji Linneuszowej: "Tablica klasyfikacyjna prezentowała kolejno: Typ - Polytheria, Rząd - Syncytialia, Klasa - Metamorpha" (Stanisław Lem, Solaris, "Niezwyciężony"). W tym samym celu wprowadził do powieści cały rozdział, gdzie opisuje historię solarystyki wspólnie z fikcyjnymi nazwiskami badaczy, tytułami dzieł poprzez nich powstałymi i ich streszczeniami (więc w Solaris także należałoby szukać początków uprawianej później poprzez Lema odmiany streszczeń i opinii fikcyjnych utworów na przykład w Doskonałej próżni, Wielkości urojonej, Bibliotece XXI wieku, czy nawet częściowo już w Fantastyce i futurologii). Pozory naukowej dokładności miały także stwarzać ściśle odmierzane dni i godziny, jak choćby we fragmencie dziennika pokładowego jednego z badaczy Solaris. Lecz cały ten sztafaż zastosował Lem po to, aby zrzucić naukę z piedestału, na którym współczesność, w. XX chciały ją postawić. W pierwszej kolejności zawarł w Solaris w wypowiedziach bohaterów i w komentarzu pierwszoosobowego narratora, Krisa Kelvina, sporo gorzkich uwag na temat kryzysu współczesnej edukacji, edukacji, która bez pośpiechu staje się sztuką dla sztuki, przestaje służyć komukolwiek i czemukolwiek, choćby z tego względu, że sami badacze regularnie nie mogą się porozumieć.
Osią tematyczną powieści, wokół której zbudowane są wszystkie wydarzenia, jest właśnie próba porozumienia się z oceanem na Solaris. Trzej badacze: fizyk - Sartorius, cybernetyk - Snaut i psycholog - Kelvin są ostatnimi z niezliczonej rzeszy tych, którzy próbowali zbadać i stwierdzić, czy ocean obdarzony jest świadomością, czy myśli, czy więc można się z nim porozumieć. Tym samym stawia Lem pytanie o granice ludzkiego poznania. Głównym staje się pytanie, czy człowiek może wszystko, czy cały wszechświat da się zgłębić i poznać, czy nie ma granic i barier dla ludzkiej ciekawości poznawczej. Lem wybrał świetny motyw dla takich rozważań. Wszak pytanie, czy istnieje poza Ziemią rozumne życie we wszechświecie i czy człowiek mógłby się z owymi potencjalnymi braćmi w rozumie porozumieć jest jedną z w najwyższym stopniu intrygujących dla człowieka współczesnego zagadek. Właśnie porozumieć, a więc zastosować w pełni swój i ich rozum. Lem podejmuje to pytanie na serio, dlatego ucieka od niedrogich rozwiązań w rodzaju komputera czy komunikatora, który bezproblemowo przekłada wzajem języki stosowane na dwóch światach, co zdarza się niezmiernie regularnie w podlejszej science fiction. Lem zdaje sobie sprawę, że problem wszak tkwi nie w wyrazach, a ściślej nie w znakach kodu, lecz w systemie pojęciowym, jaki wykształcić mogła taka obca cywilizacja. Człowiek na obecnym etapie rozwoju edukacji nie jest w stanie odpowiedzieć na pytanie: czy możliwe jest porozumienie z cywilizacją o niewerbalnym systemie komunikacji lub czy możliwe jest w ogóle porozumienie z jakąkolwiek obcą cywilizacją, uwzględniając zakładaną odmienność mechanizmu pojęć, wynikającą z odmiennych warunków rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego. Lem w Solaris próbuje wykazać, Iż nie zawsze sygnał musi stać się znakiem w pełnym rozumieniu, tzn. nie zawsze intencje nadawcy pokrywają się z właściwą interpretacją u odbiorcy. Nie zawsze więc komunikacja prowadzi do porozumienia w sensie, jakie nadał temu pojęciu znakomity semantyk John Lyons. Wedle niego dochodzi do pełnego, całkowitego, nie zakłóconego, zgodnego z intencjami nadawcy porozumienia jeżeli znaki są równocześnie komunikatywne, ponieważ znaczne dla nadawcy i informatywne, ponieważ znaczne dla odbiorcy. Solaris Lema jest klasycznym odpowiednikiem sceptycyzmu naukowego wobec możliwości człowieka (tu: możliwości porozumienia się z obcą cywilizacją). Odtwarzanie i tworzenie różnorakich kształtów, urządzeń i postaci poprzez ocean stało się dla badaczy informatywne, bo zwróciło ich uwagę na coś, czego wcześniej nie dostrzegali, na świadomą i celową działalność glejowatego tworu, a to pozwoliło sformułować twierdzenie o obdarzeniu oceanu świadomością. Z kolei nadal zupełnie niejasne były intencje oceanu nadawcy. Nie było możliwości, aby skorygować interpretację odbiorcy wedle punktu widzenia nadawcy. Sygnał nie stał się więc znakiem. Lem pokazuje także w Solaris, że granice poznania świata są także granicami poznania samego siebie i dalej, Iż poznanie jest właśnie poprzez to zniekształcone, bo człowiek wszystko skaża swoim antropocentryzmem, nie jest w stanie zaakceptować czegoś całkiem odmiennego. Człowiek nie jest w stanie przyjąć do informacje, Iż jeżeli słoń nie jest ogromną mrówką, to i ocean może być ogromnym mózgiem w ludzkim pojęciu. Dyskusja na temat granic poznania, na temat edukacji i jej możliwości staje się tym samym dyskusją na temat człowieka, istoty człowieczeństwa. Antropocentryzm wszystkich działań ludzkich, egoizm człowieka, który regularnie chce uszczęśliwiać innych wedle własnego pomysłu, objawia się regularnie absolutnym niezrozumieniem owych innych i ich potrzeb.
W ujęciu Lema nie tyle idzie o powstanie naukowej bazy funkcjonowania zbudowanego przezeń świata w wymiarach fizycznych, biologicznych czy chemicznych, nie tyle o odtworzenie fabularne żadnych hipotez naukowych w ich szczegółach, ile o uprawianie filozofii edukacji. Twórczość Lema to nieustanna próba docierania do człowieka.
Lem ściąga naukę z piedestału, Solaris jest odfetyszyzowaniem edukacji, jest wyrazem niewiary w jej wszechmoc. Jest pierwszym i najsilniejszym wyrazem ludzkich niemożności, wyrazem fiaska, które w różnych formach objawiało się w następnych Lemowych powieściach: Powrót z gwiazd, Niezwyciężony, czy wreszcie ostatnie: Fiasko.
(Jolanta Tambor)
- Co znaczy SENTYMENTALIZM:
- Porównanie zaznaczył swą obecność w oświeceniowej myśli filozoficznej, socjalnej, w obyczajowości i poezji europejskiej od połowy XVIII w. Sama nazwa została spopularyzowana dzięki tytułowi powieści L. Sterne´a solaris lema co znaczy.
- Krzyżówka SONET (CYKL SONETOWY):
- Dlaczego gatunek literacki powstały w średniowieczu we Włoszech, lecz pod wpływem literaturze arabskiej i prowansalskiej. Pierwsze utwory tego typu pisali Dante Alighieri i Francesco Petrarca (Sonety do Laury solaris lema krzyżówka.
- Co to jest STASZIC STANISŁAW (1755-1826):
- Jak lepiej dziennikarzem, pedagogiem i uczonym pochodzenia mieszczańskiego. Ukończył poznańskie seminarium, a w dalszym ciągu studiował edukacji przyrodnicze w College de France. Przed wyjazdem (1779 solaris lema co to jest.
- Słownik SZKOŁA UKRAIŃSKA POEZJI:
- Kiedy literaturze stworzył Aleksander Tyszyński, który w rozprawie O szkołach literaturze polskiej, włączonej w powieść Amerykanka w Polsce (1837), wyróżnił w 1iteraturze polskiej drugiej połowy XVIII w. i solaris lema słownik.
- Czym jest SZKOŁA GŁÓWNA:
- Od czego zależy jedna z niewątpliwych członkiń stronnictwa postępu , składała u początków swej drogi twórczej dość zadziwiającą deklarację: Nie trzeba być erudytą albo erudytką ani także uczyć się około Szkoły solaris lema czym jest.
Czym jest solaris lema znaczenie w Motywy literatura S .
