Co to znaczy poprawie rzeczypospolitej definicja.

Definicja O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ ANDRZEJA FRYCZA MODRZ oznacza historii literatury, czy także.

Czy przydatne?

Definicja O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ ANDRZEJA FRYCZA MODRZ

Co znaczy O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ ANDRZEJA FRYCZA MODRZ: Można się zastanawiać, czy twórczość Andrzeja Frycza Modrzewskiego należy do historii literatury, czy także raczej do historii prawa i historii myśli socjalnej. Trzeba jednak pamiętać, Iż definicja literatury i literackości nie było dawniej tak wąskie, a dyscypliny humanistyczne nie były tak rozdzielone jak aktualnie. Z punktu widzenia retoryki jako teorii artystycznej prozy Frycz Modrzewski jest znakomitym poetą, sprzyjającym retoryce inwencyjnej, która zwracała większą uwagę na inwencję (wynajdywanie tematów, sposobów wypowiedzi) niż elokucję (styl), w jasny i przejrzysty sposób przekazując istotne problemy swojej epoki.
Poeta, urodzony około roku 1503, obracał się w kręgu znakomitych ludzi swojej epoki. Ogromną rolę w życiu młodego absolwenta Akademii Krakowskiej odegrał ród Łaskich. Modrzewski zaczął pracę od służby w kancelarii arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego, w dalszym ciągu służył bratankowi arcybiskupa, także Janowi Łaskiemu, wybitnemu działaczowi reformacji polskiej. Łaski był uczniem Erazma z Rotterdamu, który działał wówczas w Bazylei, i dlatego Frycz wszedł w krąg humanistów i wydawców z Szwajcarii i z innych państw zachodnioeuropejskich.
Jak zauważył Mirosław Korolko, pośród form literackich, które uprawiał Modrzewski możemy odnaleźć formy oratorskie (mowy), epistolarne (listy), formy polemiczne (traktaty polemiczne), formy "emendacyjne" i wreszcie formy "sylwiczne" będące pierwowzorami dzisiejszych naukowych esejów. Trzeba od razu powiedzieć, Iż w różnych wypowiedziach Modrzewskiego literacka forma łączy się z naukową precyzją.
Modrzewski zaczął swą działalność pisarską od form oratorskich - w istotnym dla literatury renesansowej roku 1543 ukazał się utwór pt. Lascius, sive de poena homicidii (Łaski, a więc o karze za mężobójstwo), a więc Oratio prima - pierwsza z kilku mów poświęconych temu tematowi. W pięknej retorycznej formie mowy, którą wygłaszał rzekomo Hieronim Łaski, drugi bratanek arcybiskupa Łaskiego, Modrzewski sprzeciwiał się obowiązującemu wówczas prawu, odpowiednio z którym za zabójstwo karano w zależności od statusu społecznego mordercy: nieszlachcic za zabicie szlachcica odpowiadał głową, szlachcic za zabicie nieszlachcica płacił 10 grzywien, a za zabicie szlachcica był karany więzieniem i płacił 120 grzywien. Modrzewski występował nie tylko z własnej inicjatywy - reforma prawa była planowana w kręgu dworu królewskiego, lecz odrzucały ją następne sejmy.
W innej mowie Modrzewski krytykował prawo zabraniające mieszczanom nabywania ziemi, a nawet nakazujące pośrodku kilku lat sprzedanie ziemi już kupionej. Z rozpaczą musiał patrzeć na to człowiek, który obserwował rozrost miast i mieszczaństwa w Europie. Żadnego skutku nie odnosiły następne mowy o karze za mężobójstwo. Temat ten wrócił w dziele O poprawie Rzeczypospolitej. Podobnie znalazły w nim oddźwięk poglądy wyrażone w wydanej w roku 1546 Mowie o wysłaniu posłów na sobór (Oratio... de legatis ad consilium christianum mittendis) dotyczącej wysłania posłów z Polski na Sobór Trydencki.
Dzieło życia Frycza Modrzewskiego to jednak niewątpliwie Commentariorum de Republica emendanda libri quinque... primus de Moribus, secundus de Legibus, tertius de Bello, quartus de Ecclesia, quintus de Schola (Rozważań o poprawie Rzeczypospolitej ksiąg pięć... pierwsza O obyczajach, druga O prawach, trzecia O wojnie, czwarta O Kościele, piąta O szkole). Pod takim tytułem dzieło ukazało się w roku 1551 w drukarni Łazarza Andrysowica, lecz wewnątrz czytelnicy mogli odnaleźć tylko trzy pierwsze księgi. Drukowi dwu pozostałych zapobiegła cenzura kościelna.
Znajdujący się w tytule czasownik emendare oznaczał polepszenie, udoskonalenie istniejącego stanu rzeczy, a w tym wypadku ustroju, praw i urządzenia Rzeczypospolitej. Frycz miał w Polsce wielu poprzedników. Poglądy na istotę funkcjonowania państwa znajdują się w dziełach Filipa Kallimacha, Jana Ostroroga i Biernata z Lublina. Odpowiednio z renesansową praktyką, poglądy Modrzewskiego na temat państwa, jego ustroju i funkcjonowania opierały się na dziełach Arystotelesa, Platona i Cycerona. Zawarta w dziele koncepcja ustroju państwa wywodzi się z pism Arystotelesa, aczkolwiek proponowana poprzez niego mieszana forma państwa, będącego połączeniem ustroju monarchicznego, arystokratycznego i demokratycznego jest także wynikiem analizy współczesnego społeczeństwa. Frycz powołuje się na pisma wybitnego filozofa średniowiecznego, św. Tomasza z Akwinu, aczkolwiek sądzi się, Iż istotny wpływ na jego myślenie mieli współcześni humaniści - reformatorzy chrześcijaństwa - Filip Melanchton i Jan Kalwin. Spośród myślicieli współczesnych wywarli wpływ na Frycza także Erazm z Rotterdamu i Hiszpan Jan Ludwik Vives. Frycz był jednak w pierwszej kolejności oryginalnym myślicielem, który starał się w swoich dziełach przedstawić taką wizję państwa, a również nierozerwalnie z nim wówczas związanego Kościoła, która aby dawała szansę na harmonijny postęp społeczeństw.
Opinie wyrażone w dziele Frycza bliskie są poglądom na obyczaje i funkcjonowanie społeczeństwa wypowiadanym poprzez pisarzy i kaznodziejów kalwińskich. Księgę pierwszą swego dzieła Frycz poświęcił obyczajom. "Wychodząc z założenia - pisze Jerzy Ziomek - Iż dobre obyczaje polegają na rozumnym poznaniu tego, co uczciwe, złe zaś są wynikiem niewiedzy, Frycz pragnął powierzyć oświeconej władzy liczne funkcje organizacji i kontroli obyczajów [...]. Proponował powołać urząd cenzora, który aby czuwał nad obyczajami dzieci, kobiet, małżeństw, nad uczciwością handlu". Te poglądy wspólnie z wyrażaną w księdze niechęcią do rozrywek przywołują od razu na myśl opinie wyrażane poprzez kalwińskich kaznodziejów i moralistów. Cała publicystyka Frycza Modrzewskiego ma rzeczywiście sporo wspólnego z poglądami wyrażanymi poprzez myślicieli reformacyjnych, a czytelnikowi znającemu literaturę renesansową przypominają się dzieła takie jak Utopia Tomasza Morusa, gdzie przedstawiono najlepsze wizje społeczeństw rządzonych w oświecony sposób, kojarzący się nam po doświadczeniach XX w. raczej z totalitaryzmem niż szczęściem rodzaju ludzkiego. Charakterystyczny jest zresztą w tym kontekście inny pogląd Frycza, który pragnął, aby krajem rządzili filozofowie.
W księdze drugiej, O prawach, Frycz stwierdza: "Są tedy obyczaje niby źródłem i początkiem, z którego mają powstawać i wypływać prawa". Pisze o znaczeniu prawa, o normach prawnych, procedurze sądowej, o ulepszeniu prawa i pomiędzy innymi jeszcze raz powraca do niesprawiedliwej kary za zabójstwo (mężobójstwo). Księga trzecia, O wojnie, jest - jak zauważyli komentatorzy - raczej księgą o pokoju, bo poglądy Frycza są pacyfistyczne, aczkolwiek niezbyt oryginalne i oparte na dziełach starożytnych i średniowiecznych. Przypominając podział na wojny sprawiedliwe i niesprawiedliwe, Frycz pisze o tym, Iż udział w wojnie jest ostatecznością i dopuszczalny jest jedynie wtedy, gdy to jest wojna sprawiedliwa, w obronie własnego terytorium. Najwięcej kontrowersji wzbudziły dwie ostatnie księgi. Ukazały się one drukiem dopiero w roku 1554 w Szwajcarii, a księga O Kościele okazała się tak kontrowersyjna, Iż nie zawiera jej nawet dokonany poprzez Cypriana Bazylika polski przekład dzieła Frycza wydany przecież w środowisku reformacyjnym, w Łosku w roku 1577.
Co więc wzbudziło takie kontrowersje? Zacznijmy od księgi O szkole. Zawarta w niej pochwała szkoły, nauczycielstwa i ludzi uczonych nie mogła wzbudzić niczyich zastrzeżeń. Odmiennie było z innymi kwestiami, na przykład dotyczącymi finansowania oświaty. Frycz proponował, aby służyły temu dochody kościelne: "sporo można aby pomóc uczącej się młodzieży z dochodów klasztorów, gdyż w nich przebywa regularnie niewielu mnichów, a dochody ich są bardzo znaczące". ¬ródłem miały być także beneficja i inne dochody kościelne. Taki samodzielny głos w kwestii drażliwej nie mógł się podobać kościelnym cenzorom. Podobnie było z księgą O Kościele. Frycz starał się obiektywnie ujmować kontrowersje teologiczne, nie to jednak wzbudziło taki sprzeciw, lecz poglądy głoszone poprzez niego już w mowie O wysłaniu posłów na Sobór. W księdze O Kościele Frycz pisał: "Sobór reprezentuje cały Kościół. W nim mają prawo uczestniczyć, zabierać głos, wydawać sąd w kwestiach spornych nie tylko duchowni, lecz i świeccy". Co więcej, delegaci mieli być wybierani w sposób demokratyczny, podobnie jak biskupi! Marzeniem Frycza Modrzewskiego było także zjednoczenie kościołów możliwe dzięki porozumieniu w sprawach spornych. Tej idei, jako niezależny intelektualista, służył do końca życia, pomiędzy innymi wtedy, gdy na życzenie króla Zygmunta Augusta Frycz starał się przeanalizować zawiłości dogmatyczne dotyczące Trójcy Świętej, które po stworzeniu kościoła braci polskich zwanych arianami stały się obiektem publicznych dyskusji i wielkiego zamieszania. W razie napisanych wtedy Sylw, podobnie jak w innych traktatach teologicznych i w księdze O Kościele, Frycz starał się zachować obiektywizm i bezstronność, co w czasach, kiedy żądano wyraźnego opowiedzenia się po którejś z walczących stron, powodowało nieufność, a wręcz wrogość ze strony hierarchii kościelnej. Atakowany poprzez swego dawnego przyjaciela, katolickiego polemistę Stanisława Orzechowskiego, który w swoich dziełach przedstawiał teokratyczną wizję państwa, z niechęcią przyjmowany poprzez biskupów, Frycz Modrzewski pod koniec życia znalazł się w trudnej sytuacji: został zmuszony poprzez biskupa Stanisława Karnkowskiego do zrzeczenia się wójtostwa w Wolborzu - głównego źródła swego utrzymania. Zmarł w roku 1572.
Twórczość Frycza Modrzewskiego zdobyła za życia uznanie raczej w kręgach różnowierczych. W czasach oświecenia chwalił go Pierre Bayle autor Dictionnaire historique et critique (Słownika historycznego i krytycznego), docenili go także artysty polskiego przełomu oświeceniowego z Ignacym Potockim na czele. Do dziś uważany jest za wielkiego pisarza i myśliciela, aczkolwiek jego utopijna wizja państwa i kościoła nigdy oczywiście nie doczekała się realizacji.
Zobacz także: REFORMACJA, RETORYKA I POETYKA
Co znaczy OPIS OBYCZAJÓW ZA PANOWANIA AUGUSTA III:
Porównanie Kitowicza, pisane pod koniec XVIII w., w całości wydane dopiero w latach 1840-1841, ma walory utworu literackiego, a jednocześnie jest niekwestionowanym osiągnięciem w zakresie pisarstwa o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz co znaczy.
Krzyżówka ODA DO WˇSÓW:
Dlaczego tekstu taki właśnie tytuł Franciszek Dionizy Kniaźnin nadał jednemu ze swych najpopularniejszych wierszy. W poetyckiej wypowiedzi, łączącej wątek patriotyczny i polemiczny, podkreślił naturalny o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz krzyżówka.
Co to jest OJCZYZNA WOJACZKA:
Jak lepiej Wojaczka: wstrząsająca obyczajowo, przekraczająca niejedno tabu, literatura drastycznego erotyzmu, lecz także literatura cierpienia i bólu zdaje się mieć tylko jedną ciemną stronę; stronę Zgonu o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz co to jest.
Słownik OBLEŻENIE JASNEJ GÓRY CZĘSTOCHOWSKIEJ I OJCZYSTE:
Kiedy Obleżeniem Jasnej Góry Częstochowskiej - poematem heroicznym z drugiej połowy XVII stulecia - aż nadto dobitnie świadczą o tym, jak trudna bywa walka ze stereotypem, notabene do historii dawnej o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz słownik.
Czym jest OBIADY CZWARTKOWE:
Od czego zależy najgłośniejszych polskich salonów literackich doby oświecenia. Rozpoczął funkcjonować lub pod koniec 1771 r., lub najpierw 1772. Zalążkiem obiadów czwartkowych były zgromadzenia Towarzystwa o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz czym jest.

Czym jest o poprawie rzeczypospolitej andrzeja frycza modrz znaczenie w Motywy literatura O .

  • Dodano:
  • Autor: