Co znaczy INNY ŚWIAT HERLINGA GRUDZIŃSKIEGO:
Inny świat został napisany poprzez Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Całość pod tytułem Inny świat. Zapiski sowieckie ukazała się w języku angielskim w 1951; pierwsza edycja polska w Londynie w 1953, następna redakcja - w paryskim Instytucie Literackim w 1965 (wielokrotnie wznawiana). W Polsce ukazało się na początku szereg wydań "podziemnych", pierwsze oficjalne dopiero w roku 1989. (Czytelnik; wyd. wielokrotnie wznawiane, do dziś kilkaset tys. egzemplarzy). Dzieło Herlinga wpisuje się w szereg istotnych pozycji literatury światowej związanej z tematyką obozową; łączone bywa z Zapiskami z martwego domu F. Dostojewskiego i Archipelagiem Gułag A. Sołżenicyna; w poezji polskiej towarzyszą mu Medaliony Z. Nałkowskiej, opowiadania T. Borowskiego, a również B. Obertyńskiej W domu niewoli, J. Czapskiego Wspomnienia starobielskie, Na nieludzkiej ziemi i inne. W dziejach polskiej literatury Inny świat pozostaje najdoskonalszym utworem dotyczącym problematyki obozowej, a zarazem świetnym osiągnięciem prozy współczesnej. Całość przesycona jest szeregiem cytatów i nawiązań do wspomnianej powieści Dostojewskiego; jednak ważniejsze dla kompozycji utworu są poprzednie rozważania Herlinga dotyczące Conradowskiej analizy psychiki człowieka i wyraźne nawiązanie do formy narracji, którą posłużył się Daniel Defoe w Dzienniku roku zarazy. O artystycznej randze Innego świata decyduje istnienie powyżej ciągiem faktograficznym trzech płaszczyzn narracyjnych: biograficznej, psychologicznej i filozoficznej, co służy Herlingowi do przeniesienia własnych przeżyć łagrowych na płaszczyznę rozważań ogólnoludzkich.
Przedmioty biograficzne to wydarzenia i przeżycia powiązane z losami Herlinga od aresztowania w Grodnie, przez dramatyczną głodówkę w obozie, aż do pobytu w Rzymie (1945). Upadek Paryża w czerwcu 1940 i jego wyzwolenie w lecie 1945 tworzą wyraźną klamrową kompozycję, równocześnie funkcjonując jako znak otwierający i zamykający "inny świat", którego badanie wypełnia karty powieści. Narrator kronikarz, odwołujący się do doświadczeń osobistych, wprowadza szereg faktów dotyczących realiów i reguł łagrowego życia (łagrowy leksykon, dane dotyczące racji żywnościowych, procentowego przelicznika pracy, liczby dni pracy i dni wolnych, i tym podobne; również opis kształtu obozu, wygląd poszczególnych części). Bogata warstwa faktograficzna, pozostając bardzo ważną częścią powieści, stanowi jedynie pretekst dla rozważań psychologiczno filozoficznych. "Świat odwróconego Dekalogu (B. Skarga), świat gdzie największym nieszczęściem jest posiadanie nadziei; świat totalnej zagłady, głodu i Zgonu - zarówno fizycznej, jak i o sporo bardziej przerażającej: wewnętrznej" - na tej "inności" oparte zostały rozważania Herlinga dotyczące fundamentalnych wartości moralnych. Sięgając do rytuału "nocnych łamów", powszechności donosicielstwa, głodu czy katorżniczej pracy, zawsze rozważa Herling istotę człowieczeństwa, stara się zgłębić motywy kierujące ludźmi albo pojąć mechanizm wartości określających bycie człowiekiem. Literackie sportretowanie świata łagrów umożliwiło Herlingowi postawienie szeregu pytań dotyczących praw moralnych powszechnie uważanych za niewzruszone. Konstrukcję Innego świata określić można mianem zbioru "mikronowel biograficznych" (W. Bolecki), prezentujących losy kilkunastu jakże różnych postaci: od oficera NKWD (Gorcew - fanatyk komunizmu nawet w obozie), milicjanta (strzał oddany po pijanemu do portretu Stalina), poprzez inżyniera Sadowskiego (nawet konając w obozie, wierzy w doskonałość ustroju komunistycznego), aż po Michaiła Kostylewa (w młodości komunista, wymienia się pod wpływem literatury francuskiej - w obozie odmawia pracy, opalając sobie rękę w ogniu; warto podkreślić literackie przekształcenie postaci Mucjusza Scewoli: znacząca zmiana puenty!). Bestialstwo, fanatyzm, pustka wewnętrzna, nieuchronność Zgonu towarzyszy heroicznym próbom ocalenia godności ludzkiej. Wędrówce poprzez piekło obozu (nieprzypadkowe odwołanie do Dantego) towarzyszy obsesyjne powracanie narratora do fundamentalnych pojęć: wiary, nadziei i miłości. Wartość człowieczeństwa nie może zostać zniszczona - świat łagru pozostaje "innym światem": narrator, powracając do "normalnego" świata, nie usprawiedliwia zbrodni, których był świadkiem (rozdz. Epilog: upadek Paryża) nie wykonuje symbolicznego gestu wyrażającego zrozumienie dla innych, którzy wybrali życie zamiast męczeńskiej Zgonu.
Z bogatego dorobku Herlinga na uwagę zasługują również liczne zbiory opowiadań i esejów: Drugie przejście i inne opowiadania, Godzina cieni, Eseje, ukazujące autora w roli człowieka idealnie poruszającego się po obszarze kultury europejskiej; wybitnym zwierciadłem naszej współczesności jest bezustannie poszerzany Dziennik pisany nocą, obecnie obejmujący moment do 1992 r.
(Ireneusz Szpara)
Przedmioty biograficzne to wydarzenia i przeżycia powiązane z losami Herlinga od aresztowania w Grodnie, przez dramatyczną głodówkę w obozie, aż do pobytu w Rzymie (1945). Upadek Paryża w czerwcu 1940 i jego wyzwolenie w lecie 1945 tworzą wyraźną klamrową kompozycję, równocześnie funkcjonując jako znak otwierający i zamykający "inny świat", którego badanie wypełnia karty powieści. Narrator kronikarz, odwołujący się do doświadczeń osobistych, wprowadza szereg faktów dotyczących realiów i reguł łagrowego życia (łagrowy leksykon, dane dotyczące racji żywnościowych, procentowego przelicznika pracy, liczby dni pracy i dni wolnych, i tym podobne; również opis kształtu obozu, wygląd poszczególnych części). Bogata warstwa faktograficzna, pozostając bardzo ważną częścią powieści, stanowi jedynie pretekst dla rozważań psychologiczno filozoficznych. "Świat odwróconego Dekalogu (B. Skarga), świat gdzie największym nieszczęściem jest posiadanie nadziei; świat totalnej zagłady, głodu i Zgonu - zarówno fizycznej, jak i o sporo bardziej przerażającej: wewnętrznej" - na tej "inności" oparte zostały rozważania Herlinga dotyczące fundamentalnych wartości moralnych. Sięgając do rytuału "nocnych łamów", powszechności donosicielstwa, głodu czy katorżniczej pracy, zawsze rozważa Herling istotę człowieczeństwa, stara się zgłębić motywy kierujące ludźmi albo pojąć mechanizm wartości określających bycie człowiekiem. Literackie sportretowanie świata łagrów umożliwiło Herlingowi postawienie szeregu pytań dotyczących praw moralnych powszechnie uważanych za niewzruszone. Konstrukcję Innego świata określić można mianem zbioru "mikronowel biograficznych" (W. Bolecki), prezentujących losy kilkunastu jakże różnych postaci: od oficera NKWD (Gorcew - fanatyk komunizmu nawet w obozie), milicjanta (strzał oddany po pijanemu do portretu Stalina), poprzez inżyniera Sadowskiego (nawet konając w obozie, wierzy w doskonałość ustroju komunistycznego), aż po Michaiła Kostylewa (w młodości komunista, wymienia się pod wpływem literatury francuskiej - w obozie odmawia pracy, opalając sobie rękę w ogniu; warto podkreślić literackie przekształcenie postaci Mucjusza Scewoli: znacząca zmiana puenty!). Bestialstwo, fanatyzm, pustka wewnętrzna, nieuchronność Zgonu towarzyszy heroicznym próbom ocalenia godności ludzkiej. Wędrówce poprzez piekło obozu (nieprzypadkowe odwołanie do Dantego) towarzyszy obsesyjne powracanie narratora do fundamentalnych pojęć: wiary, nadziei i miłości. Wartość człowieczeństwa nie może zostać zniszczona - świat łagru pozostaje "innym światem": narrator, powracając do "normalnego" świata, nie usprawiedliwia zbrodni, których był świadkiem (rozdz. Epilog: upadek Paryża) nie wykonuje symbolicznego gestu wyrażającego zrozumienie dla innych, którzy wybrali życie zamiast męczeńskiej Zgonu.
Z bogatego dorobku Herlinga na uwagę zasługują również liczne zbiory opowiadań i esejów: Drugie przejście i inne opowiadania, Godzina cieni, Eseje, ukazujące autora w roli człowieka idealnie poruszającego się po obszarze kultury europejskiej; wybitnym zwierciadłem naszej współczesności jest bezustannie poszerzany Dziennik pisany nocą, obecnie obejmujący moment do 1992 r.
(Ireneusz Szpara)
- Co znaczy INDYWIDUALIZM:
- Porównanie opozycji do oświecenia, w bardzo wyraźny sposób przeciwstawił jednostkę zbiorowości. Jednostka znakomita (a takie przedstawiali romantycy w swoich utworach) pozostawała w stałym konflikcie ze inny świat herlinga grudzińskiego co znaczy.
- Krzyżówka IZMY:
- Dlaczego osiągnięcia literatur zachodnich błyskawicznie znajdowały naśladowców pośród młodopolan. Pisarze i krytycy chętnie posługiwali się oryginalnymi terminami oznaczającymi typy metod twórczych i zjawisk inny świat herlinga grudzińskiego krzyżówka.
- Co to jest IMPROWIZACJA:
- Jak lepiej oznaczało utwór powstający niejako na oczach słuchaczy, jednocześnie tworzony i wygłaszany. Różnice w rozumieniu tego terminu pojawiały się dopiero wtedy, gdy zastanawiano się, jak taki utwór inny świat herlinga grudzińskiego co to jest.
- Słownik IMPRESJONIZM:
- Kiedy w sztuce i poezji pochodzi od fr. l´impression (wrażenie). Impresjonizm malarski rozwijał się w ostatnim trzydziestoleciu XIX w. we Francji, inspirując się doświadczeniami pejzażystów angielskich (W inny świat herlinga grudzińskiego słownik.
- Czym jest IRONIA ROMANTYCZNA:
- Od czego zależy wywodzi się, podobnie jak niemal wszystkie definicje poetyki i retoryki, z nieprzebranego zasobu myśli starożytnej (gr. eironeia to udawanie , zmyślanie , lecz także - w sensie retorycznym inny świat herlinga grudzińskiego czym jest.
Czym jest inny świat herlinga grudzińskiego znaczenie w Motywy literatura I .
