Co znaczy CHŁOPOMANIA:
Odmiennie zwana ludomanią. Feldman wiąże to zdarzenie z pogranicza sztuki i socjologii życia artystycznego z nurtem neoromantyzmu (1985, II: 30). Dla pozytywistów gdyż chłop, przedstawiciel ludu był przedmiotem troski, współczucia, działań filantropijnych i akcji oświatowych. To raptem materiał na przyszłego obywatela. Z niejakim zdziwieniem konstatowano, Iż posiada złożoną osobowość. Wspaniałe kreacje chłopskie tworzą najwybitniejsi pozytywiści już w fazie kryzysowej epoki, na przykład Ślimak z Placówki, Paweł Kobycki z Chama, Krystyna z Nizin, chłopi z nowel Konopnickiej.
Zmianę w relacji do środowiska ludowego sygnalizuje publicystyka warszawskiego czasopisma "Głos", organu młodej radykalnej inteligencji, w latach 1886-1894 redagowanego poprzez Józefa Karola Potockiego (ps. Marian Bohusz) i Jana Ludwika Popławskiego (przedtem podobne poglądy formułowali Bolesław Prus i Adolf Dygasiński). "Głos" postulował "podporządkowanie interesów warstw odrębnych biznesom ludu". Poprzez "lud" rozumiano wszystkie warstwy pracujące; jednak chłopstwu przypisano uprzywilejowaną pozycję, widząc w nim jądro i podwalinę narodu (Feldman). Swoistość i wyższość chłopskiej kultury, która efektywnie opiera się wszelkim szkodliwym wpływom przechowując pierwiastki rdzennie narodowe, "uczucie gromadzkie, ład wewnętrzny i spokojna twórczość" jako naturalne regulatory chłopskiego życia skupiają na sobie uwagę intelektualistów. Nie przeoczają oni trudnego położenia polskiej wsi i rozumieją potrzebę pracy socjalnej pośród chłopów. Nie wyjawianą wprost (cenzura) intencją tej publicystyki była nadzieja na wykreowanie ze wzbogaconej, ucywilizowanej i oświeconej warstwy chłopskiej podstawowej siły obywatelskiej narodu, znów aspirującego do suwerennej państwowości (wobec przekonania, Iż warstwy "wypromowane" poprzez pozytywistów - mieszczaństwo, przedstawiciele obcego kapitału, robotnicy są obojętni dla idei wolnościowych).
Swoistym wytworem ubocznym owych spekulacji politycznych, wyrosłych na bazie szeroko rozumianego neoromantyzmu, była tak zwany "galicyjska chłopomania", związana z kręgiem "bronowickiej cyganerii artystycznej". Należeli do niej malarze i poeci młodopolscy, którzy swoim jedynym (albo jednym z głownych) tematem uczynili chłopa i malownicze, "bajecznie kolorowe" życie na wsi, zdecydowanie i korzystnie różniące się od życia w mieście. Wizja wsi, z którą mamy tu do czynienia, rozmija się ze świadectwami ówczesnych statystyk i dokumentów ("nędza galicyjska"). Przedmiotem podziwu "panów z miasta" staje się "chłop świąteczny", jego rzekoma tężyzna fizyczna i rwąca oczy "krasa" wiejskich dziewcząt. Artyści o takim nastawieniu nie portretują chłopów przy ciężkiej, brudnej, nędznie płatnej pracy, ale w karczmie, przed kościołem, w trakcie zabawy. To są normalnie chłopi zamożni, posiadający swoje gospodarstwa, pielęgnujący tradycje kulturalne swojego środowiska - niewątpliwie egzotyczni i atrakcyjni dla artystów. "Szkołę ludową" w polskim malarstwie tworzą bywalcy podkrakowskich wsi: Włodzimierz Tetmajer, Kasper Żelechowski, Wincenty Wodzinowski, przedwcześnie zmarły Ludwik Delaveaux, Ludwik Stasiak. Utrwalają oni na płótnie zwyczaje, obrzędy, malownicze ludowe stroje, wierzą w sposobność odrodzenia polskiej sztuki dzięki "ludowi i naturze". Witold Pruszkowski natomiast jest wrażliwym malarzem Huculszczyzny. Stanisław Witkiewicz (Na przełęczy) i Kazimierz Przerwa Tetmajer (Na Skalnym Podhalu, Legenda Tatr) opiewają urodę i homeryckie męstwo górali. Seria głośnych inteligencko chłopskich małżeństw dobrze ilustruje atmosferę epoki (W. Tetmajer, L. Rydel, S. Wyspiański). Pierwsze z nich opisał Ignacy Sewer Maciejowski w powieści Bajecznie kolorowa, drugie stało się pretekstem do stworzenia Wesela, które wychodząc od przesłanek "chłopomańskich" pokazało iluzoryczność nadziei na prędkie realne zbratanie się przedstawicieli miasta i wsi dla dobra narodu. Do mitu arkadyjskiego i konwencji sielankowej, utrwalonych w obrazach wsi u pisarzy staropolskich i u Lenartowicza, sięgają w swoich wierszach o tematyce chłopskiej Włodzimierz Tetmajer i Lucjan Rydel; motywy "wsi spokojnej, wsi zacisznej" i szczęśliwego bytowania w harmonii z naturą powracają w wypowiedziach chłopskich bohaterów Wesela. Opisy chłopskich świąt i obrzędów w Chłopach Reymonta nacechowane są tą samą fascynacją zdrowiem, naturalnością, barwnością oglądanej powierzchownie (i tendencyjnie) wiejskiej egzystencji. Odwrotną stroną apoteozy polskiego chłopa jest lęk i wątpliwość co do stanu świadomości tej licznej, potencjalnie potężnej i zaczynającej się bez pośpiechu emancypować warstwy narodu (ruch ludowy, ludowe czasopisma, ogromni pisarze pochodzenia chłopskiego: J. Kasprowicz, W. Orkan, samorodni ludowi artysty: Jantek z Bugaja, F. Kuraś).
(Krystyna Kralkowska Gątkowska)
Zmianę w relacji do środowiska ludowego sygnalizuje publicystyka warszawskiego czasopisma "Głos", organu młodej radykalnej inteligencji, w latach 1886-1894 redagowanego poprzez Józefa Karola Potockiego (ps. Marian Bohusz) i Jana Ludwika Popławskiego (przedtem podobne poglądy formułowali Bolesław Prus i Adolf Dygasiński). "Głos" postulował "podporządkowanie interesów warstw odrębnych biznesom ludu". Poprzez "lud" rozumiano wszystkie warstwy pracujące; jednak chłopstwu przypisano uprzywilejowaną pozycję, widząc w nim jądro i podwalinę narodu (Feldman). Swoistość i wyższość chłopskiej kultury, która efektywnie opiera się wszelkim szkodliwym wpływom przechowując pierwiastki rdzennie narodowe, "uczucie gromadzkie, ład wewnętrzny i spokojna twórczość" jako naturalne regulatory chłopskiego życia skupiają na sobie uwagę intelektualistów. Nie przeoczają oni trudnego położenia polskiej wsi i rozumieją potrzebę pracy socjalnej pośród chłopów. Nie wyjawianą wprost (cenzura) intencją tej publicystyki była nadzieja na wykreowanie ze wzbogaconej, ucywilizowanej i oświeconej warstwy chłopskiej podstawowej siły obywatelskiej narodu, znów aspirującego do suwerennej państwowości (wobec przekonania, Iż warstwy "wypromowane" poprzez pozytywistów - mieszczaństwo, przedstawiciele obcego kapitału, robotnicy są obojętni dla idei wolnościowych).
Swoistym wytworem ubocznym owych spekulacji politycznych, wyrosłych na bazie szeroko rozumianego neoromantyzmu, była tak zwany "galicyjska chłopomania", związana z kręgiem "bronowickiej cyganerii artystycznej". Należeli do niej malarze i poeci młodopolscy, którzy swoim jedynym (albo jednym z głownych) tematem uczynili chłopa i malownicze, "bajecznie kolorowe" życie na wsi, zdecydowanie i korzystnie różniące się od życia w mieście. Wizja wsi, z którą mamy tu do czynienia, rozmija się ze świadectwami ówczesnych statystyk i dokumentów ("nędza galicyjska"). Przedmiotem podziwu "panów z miasta" staje się "chłop świąteczny", jego rzekoma tężyzna fizyczna i rwąca oczy "krasa" wiejskich dziewcząt. Artyści o takim nastawieniu nie portretują chłopów przy ciężkiej, brudnej, nędznie płatnej pracy, ale w karczmie, przed kościołem, w trakcie zabawy. To są normalnie chłopi zamożni, posiadający swoje gospodarstwa, pielęgnujący tradycje kulturalne swojego środowiska - niewątpliwie egzotyczni i atrakcyjni dla artystów. "Szkołę ludową" w polskim malarstwie tworzą bywalcy podkrakowskich wsi: Włodzimierz Tetmajer, Kasper Żelechowski, Wincenty Wodzinowski, przedwcześnie zmarły Ludwik Delaveaux, Ludwik Stasiak. Utrwalają oni na płótnie zwyczaje, obrzędy, malownicze ludowe stroje, wierzą w sposobność odrodzenia polskiej sztuki dzięki "ludowi i naturze". Witold Pruszkowski natomiast jest wrażliwym malarzem Huculszczyzny. Stanisław Witkiewicz (Na przełęczy) i Kazimierz Przerwa Tetmajer (Na Skalnym Podhalu, Legenda Tatr) opiewają urodę i homeryckie męstwo górali. Seria głośnych inteligencko chłopskich małżeństw dobrze ilustruje atmosferę epoki (W. Tetmajer, L. Rydel, S. Wyspiański). Pierwsze z nich opisał Ignacy Sewer Maciejowski w powieści Bajecznie kolorowa, drugie stało się pretekstem do stworzenia Wesela, które wychodząc od przesłanek "chłopomańskich" pokazało iluzoryczność nadziei na prędkie realne zbratanie się przedstawicieli miasta i wsi dla dobra narodu. Do mitu arkadyjskiego i konwencji sielankowej, utrwalonych w obrazach wsi u pisarzy staropolskich i u Lenartowicza, sięgają w swoich wierszach o tematyce chłopskiej Włodzimierz Tetmajer i Lucjan Rydel; motywy "wsi spokojnej, wsi zacisznej" i szczęśliwego bytowania w harmonii z naturą powracają w wypowiedziach chłopskich bohaterów Wesela. Opisy chłopskich świąt i obrzędów w Chłopach Reymonta nacechowane są tą samą fascynacją zdrowiem, naturalnością, barwnością oglądanej powierzchownie (i tendencyjnie) wiejskiej egzystencji. Odwrotną stroną apoteozy polskiego chłopa jest lęk i wątpliwość co do stanu świadomości tej licznej, potencjalnie potężnej i zaczynającej się bez pośpiechu emancypować warstwy narodu (ruch ludowy, ludowe czasopisma, ogromni pisarze pochodzenia chłopskiego: J. Kasprowicz, W. Orkan, samorodni ludowi artysty: Jantek z Bugaja, F. Kuraś).
(Krystyna Kralkowska Gątkowska)
- Co znaczy CHOROBA WIEKU:
- Porównanie się`cle, niem. Weltschmerz, z angielskiego: spleen. Mianem tym określano typowe dla bohatera epoki wczesnego romantyzmu poczucie smutku i melancholii, beznadziejności i depresji, niechęci do świata chłopomania co znaczy.
- Krzyżówka CZARTORYSKI ADAM JERZY (1770-1861):
- Dlaczego Izabeli i Adama Kazimierza Czartoryskich dostał bardzo staranne, domowe wykształcenie, dopełnione europejskimi podróżami. Inicjalnie zaczął udział w życiu publicznym. Był świadkiem uchwalenia chłopomania krzyżówka.
- Co to jest COLLEGIUM NOBILIUM:
- Jak lepiej średnia dla młodzieży szlacheckiej rozpoczęła działalność w 1740 r. Założył ją w Warszawie Stanisław Konarski, zapoczątkowując tym samym reorganizację mechanizmu oświaty podległego w Polsce pijarom chłopomania co to jest.
- Słownik CYKL SONETÓW NAD GŁĘBIAMI ADAMA ASNYKA:
- Kiedy ukazujących się w latach 1883-1892 stanowi w dorobku Adama Asnyka ciekawy przykład połączenia idealistycznych koncepcji romantycznych ze scjentyzmem pozytywistycznym. Wykładnia poglądów chłopomania słownik.
- Czym jest CHŁOPI REYMONTA:
- Od czego zależy napisaniu Ziemi obiecanej przystąpił Władysław Reymont do pisania Chłopów, która to powieść miała przynieść autorowi literacką Nagrodę Nobla. Następne części tej tetralogii o życiu wsi ukazywały się chłopomania czym jest.
Czym jest chłopomania znaczenie w Motywy literatura C .
