Postać WITOLD GOMBROWICZ biografia

Kim był WITOLD GOMBROWICZ co zrobił: 4 sierpnia 1 9 0 4 - 2 5 lipca 1 9 6 9 Witold Gombrowicz jest jednym z najwybitniejszych polskich prozaików, dramatopisarzy i eseistów. To postać nietuzinkowa, nieprzeciętna osobowość, której trwała pozycja w historii literatury polskiej wynika nie tylko z rangi twórczości, lecz i z okoliczności pozatekstowych. Gombrowicz zasłynął gdyż jako artysta własnej legendy, poeta nieprzerwanie zabiegający o sławę i uznanie, projektujący odbiór własnych dzieł i narzucający interpretacje utworów. Z drugiej strony, doniosłość twórczości Gombrowicza znalazła odbicie w niezliczonych opracowaniach, omówieniach, poświęconych jego życiu i utworom. Biografię Gombrowicza, a z nią i jego twórczość, podzielić można na dwa fazy. Pierwszy przypadł na moment międzywojenny w Polsce, a drugi faza, emigracyjny, objął lata, które poeta spędził w Argentynie i we Francji. W ocenie jego dorobku oba są nadzwyczajnie istotne. Nie sposób gdyż nie docenić debiutu prozaika, a więc tomu opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania z 1933 r. W siedmiu zgromadzonych tam tekstach odnaleźć można zalążkowe postaci rozwijanych w dalszej twórczości motywów. Główna wydaje się próba odpowiedzi na pytanie, czy człowiek ma szansę być faktycznie sobą, czy tylko nieustannie odgrywa role, które narzuca mu kultura, społeczeństwo, rodzina, religia, polityka. Nadzwyczajne znaczenie ma pierwsza i bodaj najpopularniejsza powieść Gombrowicza - Ferdydurke, opublikowana w 1937 r., gdzie poeta rozwija za-początkowane debiutem rozważania dotyczące ochrony własnej podmiotowości, możliwości wyzwolenia się z form, stereotypów i konwencji. Przygody trzydziestoletniego Józia - rozgrywające się kolejno w szkole, na stancji u nowoczesnego małżeństwa Młodziaków i w ziemiańskim dworku - służą prezentacji poglądu, iż nie ma innej ucieczki przed metodą (pewnym schematem, rolą) niż w inną formę. Każda ekipa narzuca człowiekowi inną "gębę", "pupę" - kończy pesymistycznym wnioskiem Gombrowicz, wprowadzając równocześnie przywołane słowa-klucze. Międzywojenna twórczość Gombrowicza wpłynęła na jego awangardowe, nowatorskie oblicze, stawiając go w jednym rzędzie z Witkacym czy Brunonem Schulzem. Zarówno debiut, jak i Ferdydurke dowodziły wysokiego stopnia świadomości pisarskiej Gombrowicza; okazał się mistrzem mieszania różnorodnych gatunków (na przykład powieści przygodowej, kryminalnej, psychologicznej, powiastki filozoficznej) czy konwencji i stylów (między innymi groteski, parodii, ironii, aluzji literackiej). W bogatym dorobku Gombrowicza na szczególną uwagę zasługuje Dziennik, publikowany na łamach paryskiej "Kultury" od 1953 r. do 1969 r., potem wydany w formie książkowej. Dziennik jest dziełem niejednolitym: są w nim fragmenty zbliżone do felietonów, esejów, partie dziennika podróży, pamiętnika, anegdot, poważnych dyskusji filozoficznych. Lecz w pierwszej kolejności Dziennik czyni swoim kluczowym bohaterem samego Gombrowicza, który w ten sposób steruje swoją legendą. Gombrowicz jest również autorem czterech dramatów. To są: Iwona, księżniczka Burgunda, Ślub, Operetka i niedokończona Historia - wszystkie czynią z autora Ferdydurke wybitnego innowatora teatru XX wieku. Naukowcy twórczości pisarza udowodnili, iż dramaty Gombrowicza sporo zawdzięczają sztukom Szekspira, dramatom romantycznym, operetce, farsie i teatrowi absurdu. Na ich kartach autor rozwija własne poglądy powiązane nieodmiennie z metodą. Oceniając majątek Gombrowicza, należy zaznaczyć, iż niemal każda napisana poprzez niego podręcznik wzbudzała kontrowersje i wyznaczała nowe ścieżki rozwoju polskiej literatury. Dotyczy to również emigracyjnych powieści: Trans-Atlantyku, Pornografii i Kosmosu. (MP)