Postać VASCO DA GAMA biografia

Kim był VASCO DA GAMA co zrobił: 1 4 6 9 -1 5 2 4Vasco da Gama, portugalski żeglarz, urodzony w Siens, zaliczany jest do największych odkrywców przełomu XV i XVI w. Jednak start ogromnych odkryć geograficznych datować można już na pierwsze dziesięciolecia XV w. Wówczas to podróże morskie - za sprawą swego księcia Henryka, zwanego Żeglarzem (zm. 1460) - podjęli Portugalczycy. Ich skutkiem było odkrycie Wysp Azorskich i zachodnich wybrzeży Afryki. Wkrótce jednak postawiono sobie za cel dotarcie do Indii, lecz płynąc wokół brzegów Afryki. Chciano w ten sposób wyzwolić się od kosztownego pośrednictwa ludów muzułmańskich, oddzielających Europę od legendarnie bogatych państw wschodniej i południowo-wschodniej Azji, skąd sprowadzono między innymi przyprawy (tak zwany korzenie). Żeglarze portugalscy (Teyxeyra, Tristăo, J. Fernandes) docierali wzdłuż zachodnich wybrzeży Afryki coraz dalej na południe. W 1487 r. Bartolomeo Diaz przypadkowo odkrył południowy kraniec Afryki, który nazwał Cabo Tor-mentoso (Przylądek Burzliwy). Władca portugalski, Jan II, zdając sobie sprawę z wagi odkrycia, wymienił tę nazwę na Cabo Boă Esperanza - Przylądek Dobrej Nadziei. W 1497 r. władca portugalski, Emanuel I Szczęśliwy, wyznaczył na dowódcę kolejnej wyprawy, która miała poszukiwać drogi do Indii, Vasco da Gamę. Cztery świetnie zaopatrzone okręty wypłynęły z portu w Lizbonie 8 lipca 1497 r. i skierowały się ku wybrzeżom Afryki Zachodniej. W dalszym ciągu poprzez południowy Atlantyk dotarły 22 listopada do Przylądka Dobrej Nadziei. Płynąc wzdłuż wschodnich wybrzeży Afryki, Vasco da Gama dotarł do portu w Malinali, leżącego na północ od Mombasy. Tutaj dzięki życzliwości miejscowego szejka wyprawa otrzymała arabskiego sternika, który poprzez Kanał Mozambicki i Ocean Indyjski pokierował okręty aż do portu Kalikat w południowo-zachodnich Indiach (Wybrzeże Malabarskie), gdzie dotarli 23 maja 1498 r. Zachowany dziennik wyprawy notuje niewiele sympatyczne słowa, którymi tam powitano Portugalczyków: "Niech was diabli wezmą, po coście tu przyjechali!". Mimo tego powiodło się Vasco da Gamie zawrzeć z miejscowym radżą traktat handlowy. W dalszym ciągu udał się jeszcze do Goa, aby z końcem r. 1498 wyruszyć do Portugalii z sporym ładunkiem korzeni. Droga powrotna była jednak trudniejsza, Portugalczycy stracili dwa okręty, a ze 170-osobowej załogi powróciło tylko 55 uczestników wyprawy. Do Lizbony dotarli 10 lipca 1499 r., przebywszy pośrodku 630 dni 24 tysiące mil morskich. Vasco da Gama został tam powitany owacyjnie, a władca Emanuel nadał mu tytuł "admirała Morza Indyjskiego". Jego wyczyn był istotnym przełomem, bo przetarł Europejczykom drogę do Indii i umożliwił ekspansję w Azji. W 1502 r. Vasco da Gama stanął na czele drugiej wyprawy, która miała już charakter ekspedycji wojskowej; dysponował 1500 ludźmi i 21 okrętami. Chcąc zapewnić Portugalczykom monopol w handlu z Indiami, Vasco da Gama zbrojnie paraliżował handel arabski, między innymi zbombardował miasto Kalikat, mszcząc się za wymordowanie Portugalczyków poprzez tubylców. Jednocześnie zakładał w Afryce i Indiach faktorie handlowe, które obsadzano załogami wojskowymi (Mozambik, Koczina, Kananur); sieć tych faktorii stała się fundamentem mechanizmu kolonialnego Portugalii. W 1503 r. Vasco da Gama wrócił do Portugalii, gdzie uzyskał od króla tytuł hrabiego Vidigueriny. W 1524 r. władca Jan III wysłał go ponownie do Indii, tym wspólnie w charakterze wicekróla. Zmarł jednak po czterech miesiącach rządów w tym roku w Koczinie (Cochin); jego ciało sprowadzono do Portugalii w 1539 r.) (JS)