Postać Stanisław Leszczyński biografia

Kim był Stanisław Leszczyński co zrobił: 1677-1766 Stanisław, syn Rafała Leszczyńskiego i Anny z Jabłonowskich, Urodził się w 1677 r. Rodzinne koneksje i pozycja ojca gwarantowały Stanisławowi otwartą drogę do politycznej kariery. Przedtem jednak odebrał on gruntowne wykształcenie, na początku w protestanckim gimnazjum w Lesznie, później od nauczycieli domowych. Beztroski moment młodzieńczy zamknęła podróż zagraniczna odbyta w latach 1695-1696, w czasie której dotarł do szeregu państw zachodniej Europy; był ponadto przyjmowany na audiencjach u papieża Innocentego XII i króla Francji Ludwika XIV. Umiejętnie wprowadzany w arkana polityki poprzez ojca i dziadka został na początku posłem, a w dalszym ciągu - z nadania Jana III Sobieskiego - starostą odolańskim. Chociaż pierwszym poważnym wydarzeniem w życiu Stanisława był sejm elekcyjny w 1697 r., w trakcie którego Rafał i Stanisław Leszczyńscy, po pewnych wahaniach, poparli kandydaturę elektora saskiego Fryderyka Augusta Wettina, który ostatecznie został królem jako August II. Nowy władca błyskawicznie odwdzięczył się za poparcie. Młody Stanisław dostał powołanie na podczaszego koronnego, a w 1699 r. został wojewodą poznańskim. Rok przedtem Stanisław ożenił się z młodszą o trzy lata Katarzyną Opalińską, przedstawicielką możnego wielkopolskiego rodu. Pełne polityczne usamodzielnienie się Stanisława nastąpiło wraz ze śmiercią jego dotychczasowych mentorów: ojca Rafafa w 1702 r. i jego dziada hetmana Jabłonowskiego w 1703 r. Gdy w 1700 r. rozpoczęła się wojna północna, Stanisław Leszczyński znalazł się w obozie wrogim królowi, który żądał jego detronizacji i dążył do współpracy z Karolem XII. Opozycjoniści, pod auspicjami prymasa Michała Radziejowskiego i hetmana wielkiego koronnego Hieronima Lubomirskiego, zawiązali w 1703 r. w Warszawie konfederację. Jej uczestnicy ogłosili detronizację Augusta II i rozpoczęli pertraktacje ze Szwedami. W ich efekcie Karol XII wysunął kandydaturę Stanisław Leszczyńskiego na króla Polski. Pomimo kontrowersji związanych z tą kandydaturą 12 lipca 1704 r. doszło do elekcji Leszczyńskiego Nowy król był w pełni uzależniony od poparcia Karola XII. W czasie gdy zwolennicy Augusta II zawiązali w 1704 r. konfederację w Sandomierzu, deklarując pełne poparcie dla Augusta II i prosząc o wsparcie cara Piotra I. Chociaż dzięki dalszym sukcesom wojsk szwedzkich, w październiku 1705 r. odbył się sejm koronacyjny, a po nim podpisanie polsko-szwedzkiego traktatu, który de facto uzależniał i podporządkowywał Polskę północnemu sąsiadowi. Sukcesy militarne Karola XII - zarówno na Litwie, jak i w Wielkopolsce - umożliwiały narzucenie władzy Leszczyńskiego. Król nie mógł jednak liczyć na popularność, bo wojska szwedzkie traktowano jako najeźdźców. Przewarzająca część szlachty nadal uważała Leszczyńskiego za króla narzuconego, na bonus poprzez luterańskiego władcę - i to pomimo zrzeczenia się polskiej korony poprzez Augusta II w traktacie podpisanym 24 września 1706 r. w Altranstädt. Dalsze losy tego panowania były w wielkiej mierze uzależnione od sukcesów szwedzkiego oręża w toczącej się wojnie północnej. Na placu boju pozostali już w zasadzie jedynie Karol XII i Piotr I - rozgrywka pomiędzy nimi miała zadecydować o wyniku całej wojny. Jej przełom nastąpił 8 lipca 1709 r., kiedy to Karol XII poniósł klęskę w bitwie z Rosjanami pod Połtawą. Wojska szwedzkie skapitulowały, a dotychczasowy protektor Leszczyńskiego szukał schronienia w regionie Turcji. Porażka zadana poprzez Rosję Szwedom wymieniła nie tylko bieg wojny północnej, lecz w zasadniczy sposób wpłynęła na pozycję Stanisława Leszczyńskiego jako króla Polski. Próbował on porozumieć się z działającą wewnątrz państwie opozycją, ta jednak, po-już powrotu do Polski Augusta II. Leszczyński wycofał się do Szczecina i tu - dzięki saskiej mediacji - zdecydował się na abdykację, co potwierdziło podpisanie deklaracji w grudniu 1712 r. w Ribnitz pod Stralsundem. Leszczyński zamierzał jeszcze uzyskać poparcie Karola XII. Z tego powodu odbył podróż do Turcji. Jednak wobec nieugiętej postawy króla szwedzkiego, Stanisław podjął jeszcze jedną, zorganizowaną przy użyciu Turcji, zupełnie nieudaną wyprawę do państwie, która miał przywrócić mu władzę. Od 1714 do 1718 r. Leszczyński przebywał w bawarskim księstwie Dwóch Mostów (Zweibrücken), które należało wówczas do Szwecji. W dalszym ciągu, za zgodą księcia Filipa Orleańskiego, przebywał na początku w Landau, a potem w Wissenburgu. Przypadek byłego króla wymieniła się w 1725 r., kiedy córka Stanisława, Maria, została wybrana na małżonkę dorastającego Ludwika XV. To znacząco poprawiło sytuację Leszczyńskiego jako królewskiego teścia; na siedzibę dostał położony nad Loarą zamek w Chambord i roczną pensję. Dość nieoczekiwany awans Leszczyńskich pozwolił Stanisławowi wierzyć, iż dzięki pomocy Francji, będzie on mógł odzyskać polską koronę. Ambicje królewskiego teścia zbiegały się z planami Ludwika XV i jego doradców, którzy chętnie widzieliby na tronie polskim osobę przychylną Francji. Dlatego po zgonu Augusta II w lutym 1733 r. Wersal zgłosił kandydaturę Stanisława Leszczyńskiego. Wobec rezygnacji Don Emanuela, infanta portugalskiego, który miał być wspólnym kandydatem Austrii, Rosji i Prus, i wobec panujących w Polsce nastrojów, przychylnych wyborowi Polaka na tron, wydawało się, iż szanse Leszczyńskiego na ponowne przejęcie korony są spore. Będąc tego świadomym, Leszczyński, rozpoczął działać i we wrześniu 1733 r., pojawił się w Warszawie. Szlachta na sejmie elekcyjnym 12 września wybrała go na króla. Osoba Leszczyńskiego nie odpowiadała jednak dworom sąsiednim, raczej Austrii i Rosji, więc gdy syn Augusta II, elektor Fryderyk August zaczął starania o koronę, cesarz Karol VI i caryca Anna zdecydowali się poprzeć Wettina. W rezultacie najpierw sierpnia 1733 r. do Polski wkroczyły wojska rosyjskie, które na początku zajęły opuszczoną poprzez Leszczyńskiego Warszawę. Władca w czasie gdy znalazł się w Gdańsku i tam oczekiwał francuskiej pomo-cy. W czasie gdy Rosjanie doprowadzili 5 października do wyboru Augusta III na króla Polski. Pomimo wysiłków dyplomatycznych, które objęły Turcję i Szwecję, Stanisław nie był w stanie powstrzymać rosyjskich postępów. Toteż gdy wojska Piotra I podeszły pod Gdańsk i rozpoczęły jego ostrzał, Leszczyński zdecydował się - w nocy z 27 na 28 czerwca 1734 r. - potajemnie opuścić miasto i przedostać się do Prus. Najpierw lipca Stanisław był już w Królewcu, gdzie poprzez jakiś czas władca pruski Fryderyk Wilhelm I zwodził go własną przyjaźnią, obiecując pomoc, co było także na rękę Francji. Klęska konfederatów dzikowskich ostatecznie przesądziła sprawę i gdy Ludwik XV zaczął rokowania z Austrią, 27 stycznia 1736 r. Leszczyński abdykował i uwolnił poddanych od złożonej przysięgi. 5 maja tego roku Stanisław opuścił Królewiec i drogą poprzez Berlin, gdzie podejmował go władca pruski, dotarł na zamek w Meudon. Z kolei w kwietniu 1737 r. Leszczyński przejął rządy w Lotaryngii, zamieszkując w stolicy księstwa - Luneville. Kolejne 29 lat swojego życia były już władca Polski spędził w Lotaryngii. Aczkolwiek księstwo to dostał niejako "na pocieszenie", bardzo błyskawicznie okazał się być dobrym gospodarzem. Dążył do większej integracji Lotaryngii z Francją. Stał się także mecenasem w zakresie budownictwa, czego odpowiednikiem może być choćby pałac i kościół Matki Boskiej Miłosiernej w Nancy. Własne nowe pasje realizował także w samym Luneville. Jego rezydencja została nie tylko rozbudowana, lecz na frontonie orłem polskim i litewską Pogonią. Jako król Lotaryngii dbał również o biednych, chętnie dotował zakony opiekujące się biedotą i lecznice i sierocińce. Interesował się wzrostem poziomu wykształcenia, założył Szkołę Kadetów, bibliotekę publiczną w Nancy czy Towarzystwo Literackie. W Luneville Leszczyński chętnie gościł zarówno przebywających we Francji Polaków, jak także znanych ludzi, w tym Woltera. Leszczyński dał się poznać jako poeta polityczny. Przypisuje się mu autorstwo traktatu Głos wolny wolność ubezpieczający, gdzie zarysowano wizję reform ustrojowych i gospodarczych, jakie powinny dokonać się w Polsce. Pośród głównych tez traktatu znalazły się: zniesienie poddaństwa chłopów i ich uczynszowienie, utrzymanie zarówno wolnej elekcji, jak i liberum veto, ale w ograniczonym i zmodyfikowanym zakresie, podniesienie rangi miast i mieszczaństwa. Działania Leszczyńskiego w Lotaryngii zaowocowały stale wzrastającą sympatią jego poddanych, którzy okazali to w najwyższym stopniu w okresie dolegliwości i ostatnich dni Leszczyńskiego. 5 lutego 1766 r. władca uległ wypadkowi w pożarze. Rozległe poparzenia nie pozwoliły mu już powrócić do zdrowia. Zmarł 23 lutego 1766 r. Gdy 3 marca chowano go w kościele w Nancy, orszakowi pogrzebowemu towarzyszyły tłumy, które, pomimo niepogody, postanowiły złożyć mu ostatni hołd. (JM)1677 narodziny Stanisława Leszczyńskiego 1699 Stanisław zostaje wojewodą poznańskim 1703 Stanisław dołącza do konfederacji warszawskiej żądającej abdykacji Augusta II 1704 Karol XII wysuwa kandydaturę Stanisława na króla Polski 1705 koronacja Stanisława Leszczyńskiego 1712 Stanisław składa deklarację abdykacji 1725 Maria Leszczyńska zostaje żoną króla Francji Ludwika XV 1733 Stanisław Leszczyński powtórnie wybrany na króla Polski 1736 Leszczyński zostaje zmuszony do abdykacji 1737 Stanisław przejmuje rządy w Lotaryngii 1766 zgon Stanisława Leszczyńskiego