Postać Mieszko III Stary biografia

Kim był Mieszko III Stary co zrobił: 1122/1125-1202Był drugim synem Bolesława Krzywoustego i Salomei, córki hrabiego Bergu Henryka. Urodził się zapewne pomiędzy 1122 a 1125 r. Lata dziecięce spędził w Krakowie. Pierwszym poważniejszym wydarzeniem w jego życiu stał się ożenek z Elżbietą, córką króla Węgier Beli II. Do mariażu tego doszło bezpośrednio po tym, jak na zjeździe w Merseburgu w 1135 r., przy udziale i naciskiem cesarza Lotara III, zostały uregulowane stosunki między krajem piastowskim a Czechami i Węgrami. Ślub Mieszka i Elżbiety odbył się pomiędzy rokiem 1136 a 1138, ale zapewne jeszcze za życia Bolesława Krzywoustego.wskutek postanowień ojca odnośnie podziału władzy po jego śmierciMieszkowi przypadł zarząd nad Wielkopolską. Dziś brak pewności nie tylko w sprawie statusu panujących w poszczególnych dzielnicach synów Krzywoustego, bo najpewniej ich dziedziczenie dopiero sobie z czasem wywalczyli. Panują również zastrzeżenia, co wynika z kształtu zachowanych źródeł, czy władza zwierzchnia wielkiego księcia miała przypadać prawem senioratu czy także primogenitury. Innymi słowy, brak pewności, czy Mieszko, podobnie jak inni bracia własnymi dzielnicami, zarządzał Wielkopolską jako namiestnik princepsa, czy jako udzielny król, i czy zostając władcą zwierzchnim, podobnie jak przedtem brat Bolesław, wprowadzał nowy porządek czy wypełniał wolę ojca. Nie ulega z kolei zastrzeżenia, iż po zgonu Krzywoustego, władzę zwierzchnią w państwie przejął jego najstarszy syn, Władysław.Mieszko, podobnie jak reszta rodzonych braci, synów Salomei, bardzo błyskawicznie popadł w konflikt z Władysławem. Pretekstem do rywalizacji stała się sprawa przyszłości Agnieszki, najmłodszej córki Krzywoustego. Obie strony (matka i jej synowie - vs. Władysław) różniły się w tej kwestii. Wydaje się jednak, iż powód konfliktu była głębsza i bardziej złożona i wiązała się zapewne z trudnościami, jakie princeps miał z egzekwowaniem swojej władzy zwierzchniej wobec młodszych braci. Na dobre konflikt wybuchł na przełomie 1142 i 1143 r. i ze zmiennym szczęściem trwał do wiosny 1146 r., kiedy to juniorzy zadali Władysławowi decydującą klęskę, zmuszając go do opuszczenia państwie, a w dalszym ciągu zajęli Kraków.Dzięki udanej akcji obronnej juniorów wyprawa Konrada na Wielkopolskę skończyła się układem, na mocy którego Bolesław Kędzierzawy złożył cesarzowi hołd. O powrocie Władysława nie było mowy; cesarz, zaangażowany między innymi w krucjatę, pomóc szwagrowi już nie zdołał.Mieszko w czasie gdy wziął udział w zorganizowanej w 1147 r. poprzez grafów saskich krucjacie przeciw Słowianom połabskim. Książę wielkopolski wystąpił z dość sporymi siłami, ale działał samodzielnie. W sumie jego poczynania militarne wzmacniały wpływy Piastów na terenie pomiędzy środkową Łabą a Odrą, z oczywistą utratą dla Sasów. Z tego powodu w styczniu 1148 r. doszło w Kruszwicy do spotkania Mieszka i Bolesława z Albrechtem Niedźwiedziem i arcybiskupem magdeburskim Fryderykiem, w trakcie którego zapewne dzielono strefy wpływów. Piastowie najprawdopodobniej nie tylko utrzymali zwierzchność nad Pomorzem, lecz osiągnęli także niemałe wpływy nad Szprewą i Hawelą.Gdy pomiędzy 1150 a 1154 r. zmarła Elżbieta, Mieszko ożenił się wkrótce z Eudoksją, córką wielkiego księcia kijowskiego Izasława. W powszechnej recenzji była to ukochana żona księcia, która dała mu pięcioro dzieci, trzech synów i dwie córki.poprzez cały czas istnienia realnej groźby interwencji cesarskiej na rzecz Władysława Mieszko ściśle współpracował z Bolesławem i lojalnie uznawał jego władzę zwierzchnią. Do pierwszego poważnego zgrzytu pomiędzy braćmi doszło w sprawie dalszych losów ziemi sandomierskiej po zgonu ich brata Henryka w 1166 r. O całą schedę po bracie upomniał się dotąd nieuposażony Kazimierz Sprawiedliwy, jednak Bolesław zamierzał mu wyznaczyć jedynie część wiślicką. Mieszko, Kazimierz i część wyższego duchowieństwa zjechali do Jędrzejowa, gdzie zamierzali wystąpić przeciw Bolesławowi. Najprawdopodobniej ustalono, że Mieszko obejmie tron wielkoksiążęcy, a Kazimierz ziemię sandomierską. Działania braci skłoniły Bolesława do ustępstw, co doprowadziło do zażegnania konfliktu.W 1172 r. Mieszko bronił Wielkopolski przed następną wyprawą Fryderyka Barbarossy, tym wspólnie wstawiającego się za - wygnanym ze Śląska poprzez Mieszka Plątonogiego (Laskonogiego) i Jarosława - Bolesławem Wysokim. Cesarz nie podjął walki za sumę 8 tys. grzywien i przywrócenia dzielnicy Bolesławowi.5 stycznia 1173 r. zmarł Bolesław Kędzierzawy. Władza zwierzchnia w państwie przypadła Mieszkowi. Rządy w Małopolsce w jego imieniu sprawował kasztelan Henryk Kietlicz. Przekaz źródeł, raczej Wincentego Kadłubka, zaważył na ocenie krakowskich rządów Mieszka, jako wręcz tyrańskich. Książę nie tylko miał faworyzować Wielkopolan, lecz również nadużywać swojej władzy. Dziś uważane jest, iż książę szedł z duchem czasu i zamierzał wzmocnić własną władzę w systematyczny i przemyślany sposób. To jednak bardzo błyskawicznie zaczęło się nie podobać miejscowym elitom, z biskupem krakowskim Gedką na czele. Kontrowersje wzbudzała również polityka Mieszka w relacji do swoich synów, którym princeps nie wydzielał osobnych dzielnic. To wywoływało ich ostre protesty. Jednym z w najwyższym stopniu niezadowolonych był najstarszy syn Mieszka, Odon.Zanim jednak Mieszko doczekał bardziej dramatycznych chwil, z rozmachem prowadził politykę dynastyczną przez odpowiednie wydawanie za mąż swoich córek. Wierzchosława Ludmiła została poślubiona Fryderykowi, synowi księcia lotaryńskiego Mateusza; Elżbieta została wydana za księcia czeskiego Sobiesława II; Judyta za Bernarda, hrabiego Anhaltu, syna Albrechta Niedźwiedzia; wreszcie Salomea za Racibora I zachodniopomorskiego.W 1177 r. opozycja przeciwko Mieszkowi przystąpiła do działania. Do buntu doszło równocześnie w Małopolsce (tu kierował nim biskup Gadko) i w Wielkopolsce (tu przeciw tacie wystąpił Odon). Po stronie opozycjonistów stanął również Kazimierz Sprawiedliwy, przewidziany poprzez nich na nowego władcę zwierzchniego. Pokonany Mieszko schronił się na początku w Raciborzu, w dalszym ciągu zmuszony został do wyjazdu do Czech, później do Niemiec, a nareszcie na Pomorze Zachodnie; pomoc uzyskał dopiero od książąt pomorskich. W 1181 r. Bolesławowic przystąpił do odzyskiwania utraconych ziem w Wielkopolsce, gdzie powiodło mu się zwalczyć Odona. Rok późnej, wobec nacisków ze strony Kazimierza Sprawiedliwego, doszło pomiędzy Mieszkiem a jego synem do ugody.poprzez kolejne 10 lat Mieszko starał się odzyskać władzę w Krakowie, nie uznając oczywiście zwierzchnictwa młodszego brata. Gdy w 1190 r. Kazimierz przebywał z wyprawą na Rusi, doszło w Krakowie do buntu, na czele którego stanął dawny współpracownik Mieszka, Henryk Kietlicz. Spiskowcy wezwali księcia wielkopolskiego, który przekazał rządy w stolicy Małopolski synowi Bolesławowi. Udana kontrakcja Kazimierza doprowadziła nie tylko do odzyskania poprzez niego Krakowa, lecz również do uwięzienia Mieszkowica. Kazimierz postąpił z nim jednak łaskawie i wydał go tacie, czym sprawił, iż Mieszko postanowił pogodzić się z bratem, tym wspólnie na trwałe.5 maja 1194 r. zmarł Kazimierz Sprawiedliwy. Mieszko widział w tym szansę na ponowne przejęcie Krakowa i przywrócenie swojej zwierzchności nad resztą Piastów. Decydującą rolę odegrała tu jednak postawa panów małopolskich, w pierwszej kolejności biskupa krakowskiego Pełki i wojewody Mikołaja, którzy, dogadawszy się z wdową po Kazimierzu, zdecydowali poprzeć sukcesję Leszka Białego, syna Kazimierza. Mieszko nie poddawał się i przy użyciu innych książąt zorganizował wyprawę. 13 września 1195 r. doszło do decydującego starcia nad rzeką Mozgawą pomiędzy wojskami wielkopolskimi i sojuszniczymi oddziałami śląskimi, a siłami Małopolan, wspieranych poprzez posiłki ruskie. Pierwsza etap bitwy skończyła się zdecydowanym zwycięstwem oddziałów małopolskich; zgon poniósł Bolesław Mieszkowic, a mało brakowało, aby i sam Mieszko podzielił los syna. Pomimo zwycięstwa nad Mozgawą spóźnionych na pole bitwy wojsk śląskich, dowodzonych poprzez Mieszka Plątonogiego, nad wojskami sandomierskimi, Mieszko Stary zdał sobie sprawę, iż sposobem siłową celu nie osiągnie.Dlatego książę wielkopolski zdecydował się porozumieć z księżną Heleną. Gdy wdowa po Kazimierzu Sprawiedliwym uzyskała zapewnienie, iż Mieszko uzna Leszka Białego swoim następcą, nie czyniła już przeszkód Mieszkowi w przejęciu władzy w Krakowie na przełomie 1198 i 1199 r. Te wydarzenia zupełnie nie odpowiadały elitom krakowskim, z Mikołajem i Pełką na czele, które próbowały temu przeciwdziałać. Nareszcie na mocy układu książę wielkopolski utrzymał rządy w Krakowie do swojej zgonu, aczkolwiek przebywał w Kaliszu. Tam także został pochowany. Zmarł 13 marca 1202 r. Schedę przejął po nim jedyny syn, który go przeżył - Władysław Laskonogi. (JM)pomiędzy 1122 a 1125narodziny Mieszka III1138Mieszko przejmuje rządy w Wielkopolsce1173-1177Mieszko po raz pierwszy zostaje księciem zwierzchnim1177Mieszko traci rządy w Krakowie wskutek buntu1198/1199ponowne objęcie rządów w Krakowie1202zgon Mieszka III Starego