Postać KAROL MARCINKOWSKI biografia

Kim był KAROL MARCINKOWSKI co zrobił: 2 3 czerwca 1 8 0 0 - 6 listopada 1 8 4 6 Urodził się w Poznaniu, w rodzinie mieszczańskiej. W 1817 r. zdał maturę w Gimnazjum im. Św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W okresie studiów medycznych w Berlinie należał do konspiracyjnej organizacji studenckiej "Polonia". Głosiła ona hasła republikańskie i utylitarystyczne. W 1822 r. został aresztowany poprzez władze pruskie i do 1823 r. był więźniem w Wisłoujściu. Po wyjściu z więzienia zakończył studia z tytułem doktora medycyny. Pracował w szpitalu miejskim w Poznaniu i miał prywatną praktykę z zakresu chirurgii i ginekologii. Błyskawicznie dał się poznać jako super doktor i ofiarny społecznik. Wspierał między innymi szpital szarytek. Po wybuchu stworzenia listopadowego wyjechał do Warszawy (1830). Służył w kawalerii, był lekarzem sztabowym i adiutantem gen. Dezyderego Chłapowskiego. W okresie walk na Litwie dostał stopień oficerski i Krzyż Virtuti Militari. Po klęsce stworzenia był internowany w Prusach. Brał udział w zwalczaniu cholery w Kłajpedzie. Stamtąd uciekł do Ogromnej Brytanii. Potem przebywał we Francji. Obserwował przemiany społeczno-gospodarcze, zachodzące na zachodzie Europy, pogłębiał własną wiedzę medyczną. W 1833 r. dostał złoty medal Francuskiej Akademii Nauk za rozprawę o cholerze. Działał w Stowarzyszeniu Naukowej Pomocy. Zbliżył się do obozu Hotelu Lambert Adama Jerzego Czartoryskiego. Jako jego emisariusz wrócił do Poznańskiego w 1834 r. Za udział w stworzeniu władze pruskie skazały go na więzienie. Dzięki staraniom polskiego i niemieckiego społeczeństwa Poznania został w 1837 r. zwolniony z twierdzy w Świdnicy. W 1838 r. zainicjował powołanie Firmy Akcyjnej Bazar. W 1841 r. założył z Karolem Libeltem Towarzystwo Naukowej Pomocy i stanął na czele zarządu. Był także radnym miejskim. Zmarł w Dąbrówce Ludomskiej. Jego praktyka lekarska, działalność filantropijna i socjalna zyskały mu powszechny szacunek społeczeństwa. Był nazywany Doktorem Marcinem, Naszym Doktorem. Zajmował się problemem poprawy sytuacji materialnej i zdrowotnej biedoty miejskiej. Regularnie leczył ubogich bezpłatnie, kupując im leki. Równocześnie wyrósł na przywódcę społeczeństwa polskiego. Jako jeden z pierwszych zrozumiał, iż tylko nowoczesne społeczeństwo polskie z rozwiniętą strukturą ekonomiczną i kulturalną może myśleć w przyszłości o odzyskaniu niepodległości. Nie powstaniem zbrojnym i konspiracją, ale na mocy prawa zorganizowaną działalnością można uodpornić Polaków na germanizację w Ogromnym Księstwie Poznańskim. Stał się tu liderem pracy organicznej i wzorem do naśladowania na innych ziemiach polskich. Dla swojej idei zdobył poparcie liberalnej szlachty, burżuazji, inteligencji i księży katolickich, regularnie o różnych poglądach politycznych. Do jego współpracowników należeli Maciej Mielżyński, Gustaw Potworowski, Karol Libelt, ks. Józef Brzeziński. Uzyskał także poparcie Dezyderego Chłapowskiego. Chciał w pierwszej kolejności wzmocnić polskie rzemiosło. Oddany w 1841 r. do użytku Bazar był centralnym ośrodkiem życia polskiego. Pełnił rolę hotelu. Znajdowały się w nim sklepy z wyrobami polskich rzemieślników. Kasyno Bazarowe było miejscem spotkań towarzyskich i kulturalnych i ośrodkiem życia intelektualnego. Księgarnia Walentego Stefańskiego kolportowała zakazaną literaturę emigracyjną. Dla władz pruskich był to niebezpieczny ośrodek polskości. Marcinkowski przekonał akcjonariuszy o potrzebie przekazywania części dochodów na cele publiczne. Towarzystwo Naukowej Pomocy udzielało stypendiów niezamożnej, lecz zdolnej młodzieży mieszczańskiej i chłopskiej. Jego działalność przyczyniła się do tworzenia zakładów użyteczności publicznej między innymi poprzez rodzinę Radziwiłłów czy Stanisława Kolanowskiego. (KM)