Postać JAN GUTENBERG biografia

Kim był JAN GUTENBERG co zrobił: o k . 1 3 9 8 - 3 lutego 1 4 6 8Drukarz i wynalazca niemiecki, pochodzący z zamożnej rodziny patrycjuszowskiej z Moguncji o nazwisku Gensfleisch, który przybrał jednak rodowe nazwisko własne matki - Gutenberg. W Moguncji spędził całe życie niezależnie od kilkuletniego pobytu w Strasburgu - około 1430-1444 - gdzie był złotnikiem i szlifierzem cennych kamieni. Do czasu Jana Gutenberga, który wynalazł sposób na drukowanie książek, przepisywano je ręcznie, a z czasem odbijano na zasadzie drzeworytów; regularnie były to pojedyncze karty zawierające skomplikowane zdobienia, poświęcone do dalszego wypełniania pismem ręcznym. Obydwa metody cechowały się czasochłonnością, dlatego także książek powstawało mało i były bardzo kosztowne. Mogli je nabywać jedynie bogaci ludzie, klasztory i uniwersytety. Początkowo Jan Gutenberg stosował znane już przedtem w Europie czcionki drewniane i gliniane. Gdyż znał się na metalach, z czasem opracował swoją wersję metalowych czcionek (także już znanych w Europie). Skonstruował szczególny aparat do ich odlewania, gdzie nowością było używanie wymiennych matryc. Zaprojektował także swoją wersję prasy drukarskiej na wzór znanych już pras introligatorskich; wynalazł także czernidło drukarskie. W ten sposób mógł odbijać dowolną liczbę kart z jednego składu. Inne istotne wynalazki Gutenberga to udany projekt modyfikacji dotychczasowego gotyckiego kroju pisma ręcznego, a w pierwszej kolejności powstanie fundamentalnych zasad składu tekstu. W 1448 r. założył w Moguncji drukarnię i po kilkuletnich przygotowaniach wydał po łacinie 42-wierszową Biblię zwaną potem Biblią Gutenberga. Do jej druku przystąpił w 1452 r., a ukończył go w 1455 r. Sporządził 300 kopii książki, która liczyła 1200 stron. W Polsce jedyny egzemplarz tej Biblii znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie, koło Gdańska. W 1457 r. Gutenberg wydał Psałterz moguncki, uznawany za majstersztyk sztuki drukarskiej, i spory katechizm. Urządzenie drukarni i nakład finansował Johann Fust, mieszczanin moguncki, który w 1450 r. zawarł z Janem Gutenbergiem spółkę drukarską. Jednak już w 1455 r. zażądał zwrotu zainwestowanych sum i na mocy wyroku sądowego zabrał Janowi Gutenbergowi przyrządy drukarskie. Po rozejściu się z Fustem Gutenberg pracował samodzielnie. Ostatnie lata spędził na dworze Adolfa Nassauskiego, arcybiskupa Moguncji. Wynalazek Jana Gutenberga okazał się bardzo praktyczny, toteż błyskawicznie zdobył szerokie wykorzystanie. Pod koniec XV w. istniało już 250 drukarni w różnych państwach europejskich. Przy-czyniło się to do ogromnego poszerzenia kręgu odbiorców literatury - zarówno religijnej, jak i świeckiej, raczej dzięki w miarę niskiej cenie książki drukowanej. Wynalazek druku stanowił próg nowej epoki w kulturze europejskiej. (JS)