Postać JACOB ROBERT OPPENHEIMER biografia

Kim był JACOB ROBERT OPPENHEIMER co zrobił: 2 2 kwietnia 1 9 0 4 - 1 8 lutego 1 9 6 7 Urodził się w Nowym Jorku. Jego tata, niemiecki Żyd, prowadził różne interesy finansowe, a matka była nauczycielką i malarką. Naukę zaczął w szkole prywatnej - School of Ethical Culture na Manhattanie. W 1921 r. ukończył szkołę średnią. W tym czasie znał już kilka obcych języków. Po dostaniu się na Uniwersytet Harvarda studiował początkowo chemię, a w dalszym ciągu fizykę. Cztery lata potem dostał dyplom summa cum laude. Pobyt na stypendium w Cavendish Laboratory w Cambridge przekonał go do zajęcia się fizyką teoretyczną. Po przeniesieniu się na uniwersytet w Getyndze (1926) zetknął się z czołowymi artystami mechaniki kwantowej. Rok potem uzyskał tytuł doktora. Dzięki współpracy Jacoba z Maxem Bornem powstała teoria molekuł, znana jako przybliżenie Borna-Oppenheimera. Jako jeden z pierwszych naukowców Oppenheimer zajął się zastosowaniem teorii kwantów w elektrodynamice. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych (1929), jako czołowy ekspert fizyki kwantowej, został profesorem Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i California Institute of Technology w Pasadenie. Skupił wokół siebie wielu doktorantów i pracowników naukowych, tworząc największą w stanach zjednoczonych ameryki szkołę fizyki teoretycznej. Umiejętnie łączył fizykę teoretyczną z doświadczalną. W latach trzydziestych napisał szereg istotnych artykułów z teorii pozytonu. Wspólnie z P. Ehrenfestem udowodnił w 1931 r., iż jądra podlegają statystyce Fermiego-Diraca albo Bosego-Einsteina w zależności od tego, czy są złożone z nieparzystej, czy z parzystej liczby cząstek o spinie połówkowym. Razem z G. Volkovem opracował w 1938 r. schemat gwiazdy neutronowej, a z J. Snyderem przewidział w 1939 r. istnienie czarnych dziur. Po wybuchu II wojny światowej Oppenheimer zaczął badania reakcji rozszczepienia. Określił liczba izotopu uranu U-235, potrzebnego do budowy bomby jądrowej. Pod koniec 1942 r. został dyrektorem nowego ośrodka badawczego w Los Alamos, tajnego laboratorium, gdzie zaprojektowano, zbudowano i wypróbowano bombę atomową. Kierował, pod pseudonimem Mr Bradley, robotą ok. 4500 ludzi na terenie USA. 16 lipca 1945 r. o godzinie 5.29 na pustyni w Nowym Meksyku przeprowadzono pierwszy wybuch bomby atomowej. Po pewnych wahaniach Oppenheimer zgodził się na zrzucenie bomby atomowej na Japonię (6 sierpnia - Hiroszima, 9 sierpnia - Nagasaki). W 1946 r. prezydent Harry Truman odznaczyl go medalem zasługi. Po wyrażeniu sprzeciwu wobec dalszych planów rozwoju broni jądrowej stracił poparcie Trumana. W latach 1947-1967 był profesorem Institute for Advanced Study w Princeton, gdzie był również dyrektorem do roku 1966. W 1946 r. wystąpił z projektem międzynarodowej kontroli zastosowania energii jądrowej. Jako przewodniczący (1947-1952) zespołu doradców Komisji Energii Atomowej USA (AEC) sprzeciwił się postępowi broni termojądrowej i budowie bomby wodorowej. Był przeciwny kontynuacji polityki zimnowojennej. Opowiadał się za pokojowym wykorzystaniem energii atomowej i ograniczeniem kosztów na badania zbrojeniowe w zakresie jądrowej. Głosząc otwarcie własne poglądy, naraził się władzom wojskowym. Został oskarżony o nielojalność, a AEC w 1953 r. nie dopuściła go do tajemnic najwyższej wagi państwowej. Stracił także stanowisko doradcy AEC. Swoich poglądów bronił w książkach Science and Common Under-standing (1954) i The Open Mind (1955). W 1955 r. przestał się zajmować edukacją. Prowadził z kolei zajęcia dydaktyczne. Cieszył się sporą popularnością pośród studentów. W 1963 r. został częściowo zrehabilitowany. Dostał nagrodę im. Fermiego, przyznaną poprzez AEC za zasługi dla edukacji. Zmarł w Prince-ton na raka przełyku. Przeszedł do historii jako tata bomby atomowej. Interesował się także innymi dziedzinami edukacji, między innymi psychoanalizą, studiował starożytną grekę i sanskryt. Był wysoko cenionym rzecznikiem międzynarodowej społeczności uczonych. Z kolei interesy rządu amerykańskiego i jego poglądy sprawiły, że stracił on w latach pięćdziesiątych wpływy polityczne. (KM)